خوانش دريايي ها؛ نگاهي به مجموعه شعر رؤيايي

شعر حجم را رؤيايي شعر نخبگان مي داند. در اين نوع شعر به علت تصاوير پيچيده و نيز ارتباط عناصر تشكيل دهنده آن با كل يكپارچه شعر دشوار است. رابطه بين عناصر صوري شعر حجم، گاه بسيار انتزاعي است. اين مقاله در پاسخ به اين پرسش است كه چه عناصري فرم مجموعه شعر «دريايي - ها» از يدالله رؤيايي را شكل داده است به بيان ديگر چگونه اشعار آن، فراتر از اينكه خود يك شعر مستقلند، ساختار منسجمي را در كل مجموعه پديد مي آورند. بر اساس مدعاي شاعران حجم گرا، فرم عنصر اصلي شعر است. در اين نوشتار پس از بيان مقدماتي در باب شعر حجم، نشان داده مي شود كه در سه سطح واژگان شعري، تصوير و محتوا فرم اين مجموعه چگونه شكل گرفته است. عنوان اين مجموعه، پيش از خوانش، مجموعه مفاهيم دريا را در ذهن خواننده بر مي انگيزد تا همچون چارچوبي تمام مفاهيم صريح و ضمني را در خود جاي دهد. قوي ترين ارتباط فرمي در اين مجموعه از رهگذر انتخاب واژه شكل گرفته و واژگان در روابط معنايي ترادف، رابطه جزء و كل و مجاورت با سرواژه دريا پيوند دارند. در سطح تصاوير نيز عموما دريا، به تعبير حجم گرايان سكوي پرتاب به ماوراي واقعيت است و كمتر كاربرد استعاري دارد. در سطح محتوا نيز تقابل سرزمين خود با ديگري، آزادي با زندگي مبتني بر عرف و عادت، تقابل آرزو و واقعيت در حس رمانتيكي پيوستن به طبيعت، و سرانجام تحرك و شادماني در تقابل با خستگي و توقف و ركود انسان مفاهيمي هستند كه اشعار اين مجموعه را پيوند مي دهد.