بررسي ارگونوميكي برخي از اجزاي تراكتورهاي متداول و جديد در ايران

ر طول سال ها، مدل هاي مختلف تراكتور و ماشين هاي كشاورزي از كشورهاي خارجي وارد شده يا در كشور مونتاژ شده اند. سازگاري توليدات خارجي با ويژگي هاي بومي و بهبود بخشيدن تراكتورهاي ساخت داخل از نظرتناسب ابعاد ، اندازه ها ومحل قرار گيري برخي از مهمترين اجزاي آن ها با ابعاد واندازه ها، توانائي ها ومقدورات كاربران ايراني از جمله مسائل مهمي است كه بايد مورد بررسي قرار مي گرفت. دراين طرح تحقيقاتي تناسب ابعاد واندازه ها، محل قرار گيري برخي تجهيزات كنترل و فضاي كار راننده از جمله مواردي است كه با ابعاد، اندازه ها ، توانائي ها و مقدورات رانندگان تراكتورها در 5 استان كشور بررسي شد. داده هاي تن سنجي نياز اساسي براي تطبيق تجهيزات ماشين ها با قابليت ها و مقدورات انسان بود. در اين طرح ابتدا داده هاي تن سنجي مورد نياز ، در پنج استان كشور براي حدود 250 نفر از كاربران تراكتورها كه در رده سني 60-20 بودند و به طور تصادفي انتخاب شدند اندازه گيري شد. سپس برخي مشخصات تراكتورها با داده هاي نظير تن سنجي صدك هاي پنجم و نود و پنجم كاربران مقايسه و تطابق هر مورد بررسي گرديد. نتايج نشان داد فاصله جاپايي تراكتورهاي مطالعه شده از زمين و ارتفاع پلكان هاي آن ها بيش از حد مطلوب است. به عبارتي سوار شدن بر هيچ يك از تراكتورهاي مطالعهشده از نظر راننده و محققين راحت نبوده است. با افزايش تعداد پلكان هاي تراكتورها و كاهش ارتفاع آن ها مي توان وضعيت مطلوب را ايجاد نمود. عمق صندلي تراكتورها ي نيو هلند و والترا براي رانندگان صدك پنجم زيادبوده ودر نظر گرفتن پشتي مناسب كه ضخامت آن قابل تغيير باشد براي رفع مشكل پيشنهاد گرديد. بررسي ها نشان داد، عمق صندلي تراكتورهاي مسي فرگوسن 285 و 399 كوتاه تر از طول ران رانندگان صدك نود و پنجم بود، كه اين از آسايش راننده مي كاهد. براي حل اين مشكل افزايش 10 سانتي متر به عمق صندلي اين دو تراكتور پيشنهاد مي شود. ارتفاع پشتي صندلي تراكتورها براي رانندگان صدك نود و پنجم كوتاه بود. در تراكتورهاي مسي فرگوسن 285 و والترا فاصله فلكه فرمان از نقطه مرجع صندلي بيشتر از طول دست رانندگان صدك پنجم بود. بنابراين دسترانندگان براي تسلط مطلوب بر فرمان كوتاه ارزيابي گرديد. بررسي ها نشان داد رانندگان براي د سترسي به اهرم دنده در تراكتور مسي فرگوسن 399 دچار مشكل هستند. بنابراين افزايش گستره جابجايي صندلي براي تسلط بهتر رانندگان روي اهرم دنده به ميزان 10-5 سانتي متر توصيه مي گردد.