بهينه سازي مصرف انرژي و نوع كشت، در توليد گوجه فرنگي گلخانه اي استان آذربايجان غربي

Optimizing energy consumption and cultivation type in green house tomato production in West Azerbaijan

كشاورزي از مهمترين بخش هاي مصرف كننده انرژي در كشور ماست، در ميان بخش هاي مختلف كشاورزي، بيشترين مصرف انرژي در واحد سطح به صنعت گلخانه كه در حال توسعه ميباشد اختصاص دارد. محصولات كشاورزي در گلخانه ها به دليل افزايش توليد در واحد سطح، استفاده بهينه از نهاده ها و غلبه بر شرايط نامساعد محيط كشت و توليد خارج از فصل رواج يافته است.در سالهاي اخير به دليل حذف يارانه حامل هاي انرژي و اهميت مصرف بهينه نهاده هاي انرژي لزوم مطالعه به منظور صرفه جويي در مصرف انرژي، اصلاح الگوي مصرف و كاهش هزينه هاي توليد به ويژه در مناطق سردسيري مانند استان آذربايجان غربي، ضروري ميباشد. در اين تحقيق اطلاعات از طريق پرسشنامه هايي و به طور تصادفي از گلخانه داران توليد محصول گوجه فرنگي در سطح استان جمع آوري و اثرات نوع كشت هيدروپونيك يا خاكي بر انرژي مصرفي به ازاي هر كيلوگرم محصول مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه انرژي مصرفي براي توليد هر كيلوگرم گوجه فرنگي خاكي 47 مگاژول و گوجه فرنگي هيدروپونيك 32 مگاژول است. سوخت و برق مصرفي در گلخانه هاي خاكي به ترتيب با 94/56 % و 4/92 % و در گلخانه هاي هيدروپونيك با 92/08 % و 7/44 % بيشترين ميزان مصرف را در بين نهاده ها داشتند و نتيجه بهينه سازي نشان داد كه كشت هيدروپونيك در منطقه توجيه اقتصادي دارد. تجزيه و تحليل داده ها با نرم افزار spss و مقايسه انرژي بين دو نوع كشت با آزمون آماري T انجام گرفت.

Agricultural is one the most important energy consumer sectors nationwide. Among different agricultural sectors, the developing greenhouse industry enjoys the highest energy consumption allocation per unit. Agricultural products in greenhouses due to production increase per unit, optimized consumption if inputs and overcoming over inappropriate planting environment`s conditions as well off- seasonal production have been growing widespread. Within recent years, because of elimination of energy subsides and the significance of optimized inputs consumption, having studies on economical energy consumption, optimizing consumption models and reduction of production costs especially in cold regions like West Azerbaijan, seems to be necessary. In this research, the data are acquired within some questionnaires, randomly thorough some greenhouse farmers who have been growing tomato across West Azerbaijan and then the effects of hydroponic or terrestrial cultivation and the dimension of cultivated areas per each kilogram of the products are evaluated. The findings have shown that the consumed energy for producing per kilo of terrestrial tomato is 47MJ while the hydroponic one is 32MJ. The amount of the fuel used in terrestrial greenhouse is respectively 94/56% and 4/92%, while in hydroponic greenhouses it stands for some 92/08%and 7/44%, which have had the highest consumption among the inputs. The results of the optimization showed that hydroponic cultivation in the region is so economical. Analyzing of the data done by SPSS software and also the energy evaluation of the two corps types performed by T test