تربيت معلم متخصص برمبناي نظريه هاي رشد تخصص، با تأكيد بر مدل يادگيري در حوزه (MDL)

كسب تخصص حرفه اي هدفي ارزشمند در فرايند آموزش است. انجام پژوهشهاي بسيار در زمينه ماهيت و رشد تخصص در چند دهه اخير سبب شده درك موجود درباره اين مفهوم تغيير كند و نظريه ها و مدل هاي متنوعي ظهور يابند كه مي توانند راهگشاي راه مربيان آموزشي در توسعه تخصص حرفه اي يادگيرندگان باشند. برخي از معروفترين و معتبر ترين آنها عبارتند از: مدل پنج مرحله اي دري فوز كه طبق آن افراد براي رسيدن به تخصص پنج مرحله را طي مي كنند: مبتدي، پيشرفته، كاردان، خبره، و متخصص؛ مدل دو مرحله اي اريكسون به معناي رسيدن از مرحله بدفهمي به مرحله درك و فهم از طريق تمرين آگاهانه؛ مدل يادگيري تجربي ديويد كلب يا بازانديشي در عمل اسكان كه هر دو به نقش محوري فعاليتهاي بازانديشي و فراشناختي در يادگيري اشاره مي كنند؛ مدل براون، كولينز، و داگايد با تأكيد بر فعاليت اصيل موقعيتي وكارآموزي؛ نظريه لين هارت و همكاران كه نظريه پردازي در عمل و تشريح نظريه را به عنوان كليدهاي رشد دانش تخصصي پيشنهاد مي كنند؛ نظريه بريتر و اسكارداماليا كه به حل مسأله به عنوان ابزار يكپارچه سازي دانش تخصصي يعني تبديل يا گشتار دانش نظري به دانش شخصي و مهارت اهميت مي دهند؛ و در نهايت مدل يادگيري در كه تغييرات كمي و كيفي در سه مؤلفه دانش، پردازش راهبردي، و انگيزش را در گذر از سه مرحله (MDL) حوزه خوگيري، قابليت، و خبرگي، لازمه كسب تخصص مي داند. هر يك از اين نظريه ها و مدلها بر پيش فرض ها و تبيين هايي متفاوت و گاه متضاد درباره تخصص استوار هستند. لذا، در اين مقاله با مروري تحليلي بر اين نظريه ها و با تأكيد بر مدل به عنوان رويكردي متفاوت و جامع به تخصص، سعي شده توصيفي دقيق از چيستي ماهيت ،(MDL) يادگيري در حوزه تخصص و چگونگي رشد آن ارائه شود تا براين اساس پيشنهاداتي آموزشي در سه حيطه توسعه دانش تخصصي، بهبود مهارتهاي حرفه اي، و افزايش انگيزهفردي در بافت آموزشهاي ويژه تربيت معلم استنباط گردد.