اثر خاك ورزي حفاظتي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم در تناوب با پنبه

Conservation Tillage Effect on Wheat Yield and Yield Components in Wheat-Cotton Rotation

به دليل گسترش روش هاي خاك ورزي حفاظتي در جهان و ورود اين تكنولوژي به كشورمان، ضرورت تحقيق در مورد مزايا و معايب اين روش ها و ارزيابي سازگاري اين تكنولوژي با شرايط اقليمي كشورمان احساس مي گردد. بنابراين، اين تحقيق در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 5 تيمار و 4 تكرار اجرا شد. تيمارهاي تحقيق عبارت بودند از : 1) كم خاك ورزي با خاك ورز مركب ، 2) كشت مستقيم گندم و پنبه در تمام مدت انجام تحقيق، 3) كشت مستقيم گندم در سال هاي اول، دوم و كشت مرسوم آن در سال سوم وكشت مستقيم پنبه در تمام مدت انجام تحقيق، 4) كشت مستقيم پنبه در سال هاي اول، دوم و كشت مرسوم آن در سال سوم و كشت مستقيم گندم در تمام مدت انجام تحقيق و 5) خاك ورزي مرسوم (شاهد). ابعاد كرت ها 30 × 6 متر بود و گندم رقم چمران و پنبه رقم بختگان در پلاتها كشت شد. براي مقايسه روش هاي مختلف، فاكتورهاي در صد رطوبت خاك ، جرم مخصوص ظاهري خاك، عملكرد و اجزاي عملكرد گندم اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه روش هاي خاك ورزي حفاظتي در مقايسه با خاك ورزي مرسوم باعث حفظ رطوبت بيشتر در خاك مي گردند ولي تغيير چنداني در جرم مخصوص ظاهري خاك ايجاد نمي كنند. در سال اول، اختلاف بين تيمارها از نظر عملكرد گندم معني دار بود و تيمار خاك ورزي مرسوم بيشترين عملكرد محصول را به خود اختصاص داد. در سال هاي دوم و سوم اختلاف معني داري بين تيمارهاي خاك ورزي از نظر عملكرد محصول مشاهده نشد و تيمارهاي خاك ورزي حفاظتي، عملكردي معادل عملكرد محصول در روش خاك ورزي مرسوم داشتند. بنابراين به نظر مي رسد در مناطقي كه داراي شرايط آب و هوائي گرم هستند، با گذشت زمان و نمايان شدن اثرات مثبت خاك ورزي حفاظتي بر خاك، مزرعه با خاك ورزي حفاظتي سازگاري پيدا كرده و اين روش خاك ورزي به راحتي مي تواند جايگزين خاك ورزي مرسوم گردد.

Using conservation tillage methods is rapidly increasing in the world and this technology has been recently introduced in our country, Iran. Therefore, investigation about advantages and disadvantages of this technology in our country is necessary. This study was conducted in the form of a randomized complete block experimental design with five treatments and four replications. Treatments were including 1) reduced tillage, 2) wheat and cotton direct seeding, 3) cotton direct seeding for three years, direct seeding of wheat for the first and second year, and wheat conventional seeding in the third year, 4) wheat direct seeding for three years, direct seeding of cotton for the first and second year, and cotton conventional seeding in the third year, and 5) conventional tillage (control treatment). Local wheat variety of Chamran and cotton variety of Bakhtegan were planted in the 30×6 m2 plots. Soil moisture content, soil bulk density, wheat yield, and wheat yield components were measured to compare the treatments. Results showed that conservation tillage methods increased soil moisture retention compared to the conventional tillage; while, these tillage methods had no significant effect on the soil bulk density. There was a significant difference between tillage methods for wheat yield in the first year of this research performance so that the conventional tillage had the highest wheat yield in the first year. There was no significant difference between the tillage methods from wheat yield point of view in the second and third year. Therefore, it seems that in the warm climate condition, the conventional tillage method could be easily replaced with the conservation methods