اهميت احداث خوشاب در تغذيه مصنوعي سفره هاي آب زيرزميني دشت ايرانشهر

The importance of Khooshab constraction in artificial feeding of Iranshar plain groundwater aquifers

ايران با متوسط بارندگي ساليانه حدود 250 ميلي متر جزء مناطق خشك و نيمه خشك محسوب شده از ديرباز با كمبود آب مواجه بوده است. طي سالهاي اخير در ايران و به ويژه در مناطق خشك و نيمه خشك به دليل عوامل طبيعي و انساني، افت سطح سفره هاي آب زيرزميني مشاهده شده كه بر روي كيفيت آب از نظر قابليت مصرف آن، تأثيرگذار بوده است. خشكسالي يكي از پديده هاي طبيعي است كه تأثير چشمگيري بر روي كميت و كيفيت منابع آب از جمله آبهاي زيرزميني داشته و دارد. هدف از اين مطالعه بررسي امكان استفاده از روش بومي خوشاب براي بهره برداري از رواناب هاي سطحي جهت تغذيه سفره هاي آب زيرزميني آبخوان دشت ايرانشهر مي باشد. روند خشكسالي با استفاده از شاخص SPI و نرم افزار DIP تحليل شد همچنين ميزان افت كمي آب زير زميني با پايش تغييرات سطح آب و تغييرات كيفي با استفاده از نتايج تجزيه آزمايشگاهي آب 14 چاه پيزومتري با استفاده از جداول تعيين كيفيت آب از نظر كشاورزي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج حاكي از آن است كه طي دوره آماري 1384 1394، آبخوان موردنظر با افت سطح آب و تنزل كيفيت همراه بوده است. لذا به منظور تغذيه سفردهاي آب زيرزميني، سامانه خوشاب يك روش ايده آل معرفي مي شود. سامانه(خوشاب) به عنوان روش قديمي بهره برداري از سيلاب، در شهرستانهاي سراوان، سوران، مهرستان، سرباز و نيك شهر مورد استفاده قرار مي گيرد. پتانسيل آبي و خاك منطقه اهميت اين سامانه را نشان داده و مي توان با ديدگاه حفاظت آب وخاك به آن نگريست.

Iran, with an annual average precipitation of about 250 mm, has arid and semi-arid climate and has been faced to water shortage. In recent years, Iran, especially in arid and semi-arid areas because of natural and human factors, has been a decline in the level of groundwater aquifers that has affected water quality in terms of its suitability. Drought is one of the natural phenomenon that has had a significant impact on the quantity and quality of water resources, especially on groundwater. The purpose of this study is to investigate the possibility of using of Khooshab as a method for surface runoff harvesting in order to recharge aquifers in the Iranshahr plain. Trend of drought was monitored through SPI index in DIP software also the level of groundwater falling and water quality for agricultural using was investigated by using of statistical and experimental results of 14 sample wells. The results indicate that during the statistical period of 2005-2015, the aquifer was accompanied by a drop in water quality and exacerbating of quality. Therefore, in order to the aquifers recharge, Khooshab's system is introduced as an ideal method. The system (Khooshab) is used as an old method of flood harvesting in Saravan, Soran, Mehrestan, Sarbaz and Nikshahr townships. The potential of the water and the soils of region have shown the importance of this system as a water conservation structure