شناسايي مناطق آب گرفتگي ناشي از رواناب هاي سطحي با استفاده از GIS (مطالعه موردي: شهر نيشابور)

Identification of the Flooded Areas Due to Surface Runoff Using GIS (Case Study: Neyshabur City)

در سطح شهرها به دليل افزايش سطوح نفوذ ناپذير حجم رواناب به طور چشمگيري نسبت به ديگر نواحي افزايش پيدا مي كند. اين حجم رواناب ايجاد شده در اثر بارندگي با جاري شدن در خيابان ها، بزرگراه ها، پشت بام ها و غيره توسط كانال ها، مسيلها و جويهاي موجود در سطح خيابانها كه به صورت ثقلي طراحي شده اند به مناطق كم ارتفاع و پست شهر هدايت شده و نهايتا به كال ها و يا رودخانه ها مي ريزند. در اين مقاله سعي بر اين است كه با استفاده از آمار بارشهاي روزانه سازمان آب منطقه اي خراسان رضوي اقدام به ايجاد بارش طرح براي دوره هاي باز گشت مختلف و درنهايت ايجاد منحني هاي شدت مدت - فراواني( IDF) در شهر نيشابور گردد. با توجه به توپوگرافي منطقه مورد مطالعه، رواناب ايجاد شده بروي سطح شهر جاري مي گردد و كانال هاي انتقال دهنده اي كه ظرفيت انتقال رواناب آن ها كمتر از رواناب موجود مي باشد شروع به بالا آمدن سطح آب نموده و باعث پس زدن جريان آب مي گردد، كه اين امر سبب بروز مشكلات فراواني در سطح شهر مي گردد. به منظور رفع اين مشكل و ارائه راهكار مناسب جهت انتقال رواناب با استفاده از GIS نه تنها به شناسايي مناطق دچار آب گرفتگي پرداخته مي شود بلكه نسبت به ارائه راه حل جهت ايجاد ظرفيت كافي براي دفع آب هاي سطحي اقدام مي گردد. با توجه به تحليل هاي صورت گرفته مشخص گرديد كه در قسمت جنوبي شهر اكثر كانال هاي انتقال دهنده رواناب توسط بارش با دوره بازگشت 5 سال، قادر به دفع رواناب نبوده و دچار آب گرفتگي مي شوند. لذا در اين زمينه نقشه هايي در زمينه پهنه بندي سيلاب تهيه گرديد.

Increasing impermeable surfaces such as streets, paved roads, and other impermeable coatings are considered to be as the most important factors influencing the quantity of the accumulated runoff. Rainfall runoff will be collected by the highways, roofs etc. through channels, streams in the streets which are finally collected into rivers. They are designed slowly based on gravity force and ultimately pour into the river corridors. The purpose of this study is to identify the flooded area for different return periods and eventually produce intensity- period - abundance curves (IDF) using daily rainfall data of the regional water organization of Khorasan Razavi province in Neishabur City. The runoff generated in the city will flood due to the topography of the study area, and the water level begins to rise in transferring channels, which their runoff capacity is lower than the existing runoff and it causes to rejection of water flow and it is a potential danger posing a serious threat to parts of the city. In order to solve this problem and provide a suitable solution for runoff, firstly the areas with the risk of flooding are identified and introduced by GIS. Then, a suitable solution is provided to create adequate capacity to dispose the surface runoff. According to the analysis, it was found that in the southern part of the Neyshabur city, most of the runoff channels, due to the occurrence of precipitation with a return period of 25 years, are not able to transport the runoff and consequently they will be flooded. Therefore, possible flood zoning maps, which represent high-risk areas, are depicted. This step is considered as the most important step in the flood risk management