بررسي و تعيين ميزان تلفات برداشت گندم توسط كمباين هاي جان دير و كلاس

گندم در زندگي مردم ايران به عنوان اصلي ترين ماده غذايي مطرح است و مهمترين محصول استراتژيك دركشور به شمار مي رود. از اين رو هرگونه تلاش در راه افزايش توليد اين محصول و نيل به خود كفايي درزمينه توليد گندم از ديرباز مورد توجه بوده است. در مراحل مختلف توليد گندم، موارد بسياري از تلفات و ضايعات محصول قابل مشاهده است كه ضايعات در هنگام برداشت توسط كمباين از عمده ترين گلوگاه هاي موجود در فرآيند توليد گندم محسوب مي شود. لذا شناخت و تعيين ميزان ضايعات برداشت از گام هاي ضروري به منظور دستيابي به راهكارهاي كاهش تلفات در اين بخش به حساب مي آيد. در اين پژوهش، بابهره گيري از ويژگيهاي مثبت روشهاي متداول اندازه گيري تلفات و ضايعات برداشت، يك روش پيشنهادي با قابليت اجرايي در شرايط عملي مزرعه براي اين منظور ارائه شده و به كمك اين روش ضايعا تواقعي برداشت گندم ديم توسط 36 دستگاه كمباين در حوزه عمل شركت هاي تعاوني توليد روستايي شهرستان خدابنده در استان زنجان اندازه گيري شد. تلفات طبيعي دانه (پيش از برداشت ) و تلفات سكو يبرش، واحد كوبنده و واحد جدا كننده براي دو رقم گندم در دو نوع كمباين (جاندير و كلاس) اندازه گيري شد. نتايج حاصل از اندازه گيري هاي مزرعه اي به كمك روشهاي آماري مورد مطالعه قرار گرفت. بيشترين ميزان تلفات مربوط به سكوي برش و نزديك به % 55 كل تلفات بود. تلفات واحدهاي كوبنده و جدا كننده به ترتيب % 16 و % 14 بدست آمد. تلفات پيش از برداشت در حدود % 15 بود. تلفات واحدهاي مختلف در كمباين جان دير بيشتر از كمباين كلاس بود؛ اگرچه بجز سكوي برش، اين عامل در مورد واحدهاي ديگرمعني دار نبود. ميانگين تلفات محصول در سكوي برش كمبـاين جـان ديـر 114/7kg/ ha و بـراي كمبـاين كلاس 89/3kg/ ha بدست آمد كه در سطح احتمال %5 داراي اختلاف معني دار مي باشند. ميـانگين تلفـات گندم رقم سرداري در همه موارد كمتر از رقم محلي بود، اما اين تفاوت از نظر آماري معني دار نبود. ميانگين تلفات كل در مورد رقم سرداري 173/6kg/ ha و براي رقم محلي 202/1kg/ ha بود. درصد اين ميـانگين ها نسبت به عملكرد ناخالص محصول به ترتيب %10/9 و %12/1 مي باشد.