تغييرات بيوشيميايي و فتوسنتزي سيب‌زميني تحت تأثير تنش شوري

Biochemical and photosynthesis changes in potato (Solanum tubersum L.) under salinity stress

با توجه به كمبود منابع آب، استفاده از آب‌هاي غيرمتعارف و شور در بخش كشاورزي اجتناب‌ناپذير است. گياه سيب‌زميني يكي از مهم‌ترين محصولات ايران به شمار مي‌آيد. لذا مطالعه اثرات شوري بر خصوصيات بيوشيميايي و فتوسنتزي اين گياه مي‌تواند در تعيين غلظت شوري آب آبياري مورداستفاده قرار گيرد. بدين منظور آزمايشي به‌صورت طرح پايه بلوك كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1395 انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل سطوح شوري آب آبياري (صفر، 5، 8 و 12 دسي زيمنس بر متر) بود. دو هفته پس از اعمال تنش شوري، صفات فتوسنتز، تعرق، كارايي مصرف آب، مالون دي آلدئيد، پرولين، ظرفيت مهار راديكال آزاد DPPH، قندهاي محلول، كلروفيل a و b و كاروتنوئيدهاي برگ اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه تعرق برگ در تيمار هشت دسي زيمنس بر متر كمترين مقدار بود و به دنبال آن بالاترين كارايي مصرف آب با رشد 7/1 برابري نسبت به شاهد به دست آمد. غلظت پرولين و ظرفيت مهار راديكال آزاد DPPH در بالاترين سطح شوري به‌طور معني‌داري بيشتر از ساير سطوح بود. در مقابل، غلظت كلروفيل‌هاي a، b و كاروتنوئيدهاي برگ در تيمار 12 دسي زيمنس بر متر نسبت به شاهد به ترتيب 66، 62 و 69 درصد كاهش نشان داد. با توجه به نتايج به نظر مي‌رسد كه سيب‌زميني رقم آگريا تا سطح هشت دسي زيمنس بر متر قادر به انجام فعاليت‌هاي بيوشيميايي و فتوسنتزي به روش اعمال‌شده است.

Considering water resource shortage, using salty water in agriculture is inevitable. Potato is one of the most important crops in Iran. So evaluation salt effects on biochemical and photosynthesis of this crop can be useful in determination of concentration of salinity of irrigation water. An experiment was conducted in complete block design with three replications in research farm of Ferdowsi University of Mashhad in 2016. Experiment treatments include salinity of irrigation water (zero, 5, 8 and 12 dS.m-1). Two weeks after irrigation with salty water, photosynthesis characters, evaporation, water use efficiency, malondialdhyde, proline, DPPH scavenging, soluble sugar, chlorophyll a, b and carotenoids were determined. Results showed that leaf evaporation was lowest amount in treatment with 8 dS.m-1 and following that highest water use efficiency obtained 7.1 folds in same treatment in comparison with control. Proline concentration and DPPH scavenging in highest level of salinity of irrigation water, were significantly higher in comparison with other levels. In contrast, concentration of chlorophyll a and b, leaf cartenoids in 12 dS.m-1 decreased 66, 62 and 69 percent in comparison with control. Considering the results it seems that Agria variety of potato can do the biochemical and photosynthesis activity under 8 dS m-1 salinity.