اغراق‌آفريني و اغراق‌افزايي به‌وسيله‌ي صور خيال در منظومه‌هاي حماسي

اغراق و جلوه‌هاي آن در حماسه دامنه‌اي گسترده دارد و بررسي اين موضوع به قلمرو علم بديع و سه پايه‌ي متعارف مبالغه، اغراق و غلو و توصيف‌هاي معمولي محدود نمي‌شود، بلكه در ماهيت حماسه و جنبه‌ي روايي آن گسترش مي‌يابد؛ به همين سبب كشف و دريافت محورهاي اغراق‌آفريني و اغراق‌افزايي در حماسه و استخراج آن‌ها به صورت الگويي منسجم، امري ضروري به نظر مي‌رسد و گامي در راستاي درك ارزش‌هاي سبك‌شناسي متون حماسي و نقد ادبي آن‌ها به شمار مي‌آيد و در عين حال مسير تازه‌اي براي ارزش‌گذاري متون حماسي و مقايسه‌ي آن‌ها با يكديگر مي‌گشايد؛ از اين روي در پژوهش حاضر تلاش شده است صور خيال به عنوان يكي از محورهاي اغراق‌آفريني و اغراق‌افزايي در چهار منظومه‌ي حماسيِ شاهنامه، گرشاسب‌نامه، بهمن‌نامه و گشتاسب‌نامه، به عنوان متني مستقل امّا در پيوند با شاهنامه، بررسي ‌شوند و نقش و جايگاه برجسته‌سازِ آن‌ها در منظومه‌هاي حماسي برترِ ادب فارسي، مبتني بر نمايه‌هاي آماري ارائه گردد؛ براي دست‌يابي به اين هدف، در گام نخست، بر اساس شيوه‌ي سبك‌شناسي، درصد مشخصي از ابيات هر يك از منظومه‌ها تعيين شد تا دريافت‌هاي پژوهش مبتني بر نتايج دقيق علمي و آماري و به صورت قابل استناد تهيه گردند و با رويكرد مقايسه‌اي در هر يك از حماسه‌هاي مورد نظر مطالعه شوند. پس از آن، مظاهر و نمودهاي اغراق‌آفريني به وسيله‌ي صور خيال در هر يك از متون بررسي، استخراج و تحليل شد و در جدول‌هايي به دو شكل بسامدي و درصد فراواني ارائه گرديد تا نگاه هر يك از حماسه‌سرايان به مقوله‌ي برجسته‌سازي با صور خيال، به صورت عيني‌تر قابل درك و دريافت باشد.