بازتاب مضمون عرفاني "لن تراني" از ديدگاه سنايي غزنوي

چكيده عرفان و تصوف به عنوان نهاد شناخته شده اجتماعي داراي زبان خاصي است كه ويژگيهاي مشخصي دارد. اين ويژگيها شامل برخي اصطلاحات خاص است كه توسط عرفا و فلاسفه به كار مي رود و براي ديگران ناآشناست. يكي از جنجالي ترين و مهمترين مباحث كلامي، مسأله رويت حق تعالي است كه سابقۀ آن را مي توان در اديان ديگر و كتب مقدس جستجو كرد. مسأله رويت معروف است. و آن شرح درخواست مشاهده خداوند در كوه « لن تراني » خداوند در عرفان به واقعه طور توسط حضرت موسي(ع) است، كه در قرآن آيه 143 سوره اعراف بدان اشاره است. اين واقعه در متون عرفاني منظوم و منثور فارسي بازتاب گسترده اي دارد. و حاكي از آن است كه ادبيات فارسي از وجوه و ابعاد مختلف ادبي، عرفاني، فلسفي و كلامي قابل بررسي است. عارفان همواره كوشيده اند تا با توسل به داستان موسي(ع) برداشت هاي نو و ژرفي از آيه ارائه دهند و افزون بر بيان آموزه هاي عرفاني از احوال سالك در مسير سلوك نيز ياد كنند. سنايي غزنوي، از جمله شاعراني است كه در آثارش به مسألۀ رؤيت خداوند و بيان ديدگاه هاي خود در مورد اين مبحث پرداخته است. اين جستار كه به روش تحليل و توصيفي انجام گرفته است، برآن است تا ضمن تعاريف و مباحث كلي رويت و مكاشفه حق تعالي با توجه به داستان درخواست رويت حضرت را از ديدگاه سنايي غزنوي مورد بررسي و تحليل قرار دهد. « لن تراني » موسي(ع) و مضمون عرفاني و موضع كلامي اين شاعر در ارتباط با مسألۀ رؤيت خداوند آشكار گردد.