اثر قطع آبياري در مراحل زايشي و كاربرد ميكوريز و نانواكسيد آهن و روي بر عملكردكمي و كيفي، سرعت و طول دوره پر شدن دانه گلرنگ

Effect of irrigation withholding in reproductive stages, mycorrhiza application and nano (Fe and Zn) oxide on qualitative and quantitative yield, rate and grain filling period of safflower

به منظور بررسي اثر قطع آبياري در مراحل زايشي و كاربرد ميكوريز و نانواكسيد آهن و روي بر عملكردكمي و كيفي، سرعت و طول دوره پر شدن دانه گلرنگ، آزمايشي در سال زراعي 1394 به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل كاربرد ميكوريزا در دو سطح (مصرف و عدم مصرف ميكوريزا)، محلول پاشي نانواكسيد در چهار سطح (عدم استفاده از نانواكسيد، كاربرد نانواكسيد آهن، نانواكسيد روي و كاربرد توام نانواكسيد آهن و روي) و سه سطح آبياري (آبياري كامل به عنوان شاهد، قطع آبياري­­­­ در 50 درصد مراحل تكمه دهي و 50 درصد مرحله گلدهي) بود. مقايسه ميانگين ­ها نشان داد كه حداكثر عملكرد دانه، سرعت، طول دوره و دوره ي موثر پر شدن دانه (به ترتيب 2278/52 كيلوگرم در هكتار، 0/0027 گرم در روز، 40 و 35 روز) در برهمكنش حاصل از آبياري كامل، كاربرد ميكوريزا و محلول­ پاشي توأم نانواكسيد آهن و روي و كمترين مقادير اين صفات (به ترتيب 834/25 كيلوگرم در هكتار، 0/00189 گرم در روز، 30/91 روز و 26/79 روز) در آبياري تا مرحله تكمه دهي، عدم كاربرد ميكوريزا و عدم محلول ­پاشي به دست آمد. كاربرد ميكوريزا و نانواكسيد آهن و روي عملكرد دانه را 35/19 درصد در مقايسه با عدم كاربرد ميكوريزا و نانواكسيد آهن و روي تحت شرايط محدوديت شديد آبي افزايش داد.

In order to study the effect of irrigation withholding in reproductive stages,, mycorrhiza application and nano (Fe and Zn) oxide on yield, rate and grain filling period of safflower (Carthamus tinctories L.), a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in cropping season of 2014. The experimental factors were included: mycorrhiza application in two levels (with and without mycorrhiza), foliar application of nano zinc oxide in four levels: (without nano oxide as control, application of nano iron oxide, nano zinc oxide and nano zinc oxide+ nano iron oxide) and irrigation in three levels [full irrigation as control, irrigation withholding at 50% of flowering stage (moderate water stress); irrigation withholding at 50% of heading-bud stage (severe water sterss)]. Means comparison showed that maximum of grain yield, grain filling rate, grain filling period, effective grain filling period (2278.52 kg ha-1, 0.0027 g.day-1, 40 and 35 days) were obtained at application of mycorrhiza, nano oxide of Zn+Fe and full irrigation. Minimum of these traits (834.25 kg ha-1, 0.00189 g.day-1, 30.91 days and 26.79 days respectively) were obtained in non- mycorrhiza, non-foliar application of nano oxide and irrigation to heading-bud. Application of mycorrhiza and nano oxide of Zn+Fe increased grain yield by 35.19 % as compared with non- mycorrhiza, non-foliar application of nano oxide under severe water limitation.