تحمل به سرماي ژنوتيپ‌هاي عدس (Lens culinaris) در شرايط كشت پاييزه

Evaluation of Lentil (Lens culinaris) Genotypes for Cold Tolerance in Autumn Sowing

به‌منظور بررسي تحمل به سرماي 253 ژنوتيپ‌ عدس، پژوهشي در سال زراعي 94-95 در مزرعه تحقيقاتي پژوهشكده علوم گياهي دانشگاه فردوسي مشهد در قالب آزمون ارزيابي مقدماتي (آگمنت) اجرا شد. كشت در نيمه اول آبان ماه انجام شد و گياهان در معرض سرماي پاييز و زمستان قرار گرفتند. نتايج حاكي از تفاوت ژنوتيپ‌ها ازنظر تحمل به سرما بود. گستره درصد بقاء در بين ژنوتيپ‌ها از پنج تا 100 درصد متغير بود. بالاترين درصد بقا (100 درصد) در ژنوتيپ MLC8 مشاهده شد. در ميان ژنوتيپ‌ها، 22 ژنوتيپ داراي بقاء بالاتر از 75 درصد بودند. بيشترين ارتفاع بوته در ژنوتيپ ‌MLC291 (41 سانتي‌متر) و عملكرد دانه (331 گرم در مترمربع) در ژنوتيپ MLC93 مشاهده شد. نتايج نشان داد كه بين ژنوتيپ‌هاي عدس ازنظر تحمل به سرماي زمستانه تنوع زيادي وجود دارد و با كاشت آن‌ها در پاييز امكان به‌گزيني ژنوتيپ‌هاي متحمل به سرما وجود دارد. با وجود اين و به دليل عدم وقوع سرماهاي شديد در زمستان اين سال تداوم آزمايش جهت به‌گزيني نمونه‌هاي متحمل‌تر به سرما ضروري است.

To evaluate the cold tolerance of 253 lentil genotypes, an experiment was carried out based on augmented designs, in Research Center for Plant Sciences, Ferdowsi University of Mashhad at 2015-2016. Planting was done in the early of November and the plants were exposed to the autumn and winter cold conditions. Lentil genotypes showed the different cold tolerance and Survival percentage (SU%) was between 5 to 100%. In 23 genotypes SU% was higher than 75%. The highest lenght in plant (41 cm) was observed in MLC291, while maximum grain yield (331 g.m-2) was obtain in MLC93. Results showed that large variation between lentil genotypes for cold tolerance in field conditions. However due to mild winter, further experiment is necessary for identification of cold hardy lentil genotypes.