مديريت بحران با ارزيابي چند معياره مكاني در GIS، براي تهيه نقشه فازي خطر زمين لغزش: مطالعه موردي در حوزه آبخيز منشاد يزد

لغرش زمين خسارتهاي جاني و مالي فراواني براي زندگي مردم مي شود و در مناطقي كه بدليل افزايش جمعيت، شهرها در حال توسعه بوده يا بدليل تغيير الگوهاي اقليمي شدت رگبارها افزايش يافته، زيانهاي اقتصادي اجتماعي ناشي از لغزش دائما در حال افزايش است. در اين مقاله يك روش چند متغيره براي تشخيص قابليت لغزش اراضي با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي ارائه شده است. هدف از ارائه نقشه قابليت لغزش اراضي كمك به كاهش خطرات ناشي از زمين لغزش و پشتيباني از سياستهاي توسعه اراضي در مقياس ناحيه اي است. به طور موردي حوزه آبخيز منشاد در جنوب استان يزد مطالعه شد. در اين مطالعه پنج عامل (متغير) بالقوه سطحي، سه عامل خطي و هفت عامل محدود كننده براي تعيين قابليت لغزش اراضي انتخاب شد. در روش ارزيابي چند معياره مكاني، عوامل با استفاده از روابط مربوط، استانداردسازي فازي شدند. استانداردسازي محدوديت ها نيز به روش بولين انجام شد. وزن عوامل نيز با روش رتبه بندي مشخص گرديد. در مرحله بعد تلفيق لايه ها با طراحي مدل شاخه درختي و برنامه نويسي ويژوال در محيط ارزيابي چند معياره مكاني (SMCE) در نرم افزار ILWIS انجام شد كه حاصل آن، نقشه شاخص مركب با ارزشهاي فازي با توجه به نمودار ميلهاي ارزشها- پيكسل ها به چهار طبقه خطر طبقه بندي گرديد. در نتيجه ٪ 5 / 69 از سطح منطقه بدون خطر لغزش و 8 / 10 هكتار از سطح منطقه خطر لغزش زياد مشخص شد كه با ارائه اين نقشه به برنامه ريزان در مديريت بحران و تخفيف نگراني عمومي در سياست هاي توسعه اراضي كمك مي شود.