خوانش ساختاري داستان «غلام سياه دروغگو» بر تكيه بر مطالعات كنشي و مربع ايدئولوژيكي گريماس

مطالعات كُنشي و مربع ايدئولوژيكي گريماس يكي از مهم ترين نظريات ساختارگرايانه در سال هاي اخير است كه الگويي مدرن و روش شناختي قلمداد مي شود و قابليت تطبيق بر ساخت انواع مختلف روايت، به ويژه نظام ساختاري متون ادبي كلاسيك را دارد؛ الگويي جامع كه زمينة درك بهتر يكي از متن را فراهم سازد. هدف از اين بررسي خوانش ساختار روايتي داستان هاي هزار و يك شب بر اساس مطالعات گريماس است تا از اين طريق بتواند به جنبه هاي معناشناختي اين داستان دست يابد. براي اين منظور ابتدا ويژگي هاي داستان مذكور مبتني بر نقش هاي روايي، طرح و زنجيره هاي روايي، مربع ايئولوژيكي و تقابل هاي دوگانه به روش توصيفي و تحليلي مورد بررسي قرار گرفت و اين نتيجه حاصل شد كه نظرية گريماس در تحليل ساختاري اين داستان كارآمد و قابل تطبيق است، به طوري كه هر دو نوع كنش تجويزي و القايي و هر شش شخصيت كنشگر در متن داستان حضور دارند. زنجيره هاي روايي آن منطبق با الگوي ميثاق، آزمون و داوري است و برجستگي تقابل هاي متعدد در ژرفساخت داستان، اين روايت را به واقعيت هاي اجتماعي و پذيرش از سوي مخاطب نزديك ساخته است.