مؤلفه‌هاي پردازش و تطويل كلام در«فرائد ‌السلوك»

كتاب فرائد‌ السلوك به تأثير از سبك نثر فني بخصوص كتاب كليله و دمنه در ابتداي قرن هفتم نگاشته شد. تلاش نويسنده بر آن بود تا چشم‌اندازهاي اخلاقي – تعليمي را در پوششي از داستان‌پردازي و با انگيزۀ ترسيم فضايل عفت، علم، عدل، جود، عزم، حزم، حكمت، شجاعت، عفت، و مكارم اخلاق كه پادشاه بايد متخلّق به آن باشد،ارائه دهد. تطويل كلام يا به درازا كشيدن سخن به شيوه‌هاي گوناگون مهمترين روش در كتاب است كه مؤلّف با استمداد از آن، ويژگي‌هاي ديگر نثر فني را به خدمت مي‌گيرد به گونه‌اي كه اين شيوه گاه به ظهور اركان تزييني مي‌انجامد. مقالۀ حاضر ابتدا اين كتاب را به اختصار معرفي مي‌كند و در ادامه مهمترين مواردي را كه نويسنده با تمسّك به آن‌ها ضمن طرح و پرورش موضوعات مختلف، كلام را طولاني مي‌كند و به تأخير مي‌اندازد، نمايان مي‌سازد. در تدوين مقاله علاوه بر استخراج مثالهايي از موارد تطويل كلام و درازگويي، توضيح و تحليل كيفي آن‌ها به اختصار ارائه مي‌گردد. بنابراين مقاله علاوه بر شناساندن اين اثر و معرفي نمونه‌اي از نثر فني قرن هفتم يكي از مهمترين ويژگي اين نوع نثر يعني دراز‌گويي و موراد آن را به دست مي‌دهد.