اثر سرمادهي و تيمارهاي شيميايي بر شكست خواب و جوانه زني بذر كنگر وحشي (Gundelia tournefortii L.)

The effect of stratification and chemical treatments on seed breaking dormancy and germination in Gundelia tournefortii

خواب بذر از مهم ترين فاكتورهاي محدود كننده بهره برداري از محصولات اقتصادي با ارزش است. گرچه پديده خواب براي بذرها مزيتي بوم شناختي به حساب مي آيد و بذر را تا زمان آماده شدن شرايط لازم جهت جوانه زني و استقرار در مقابل شرايط سخت محيطي حفظ مي كند، اما اين پديده فيزيولوژيكي از مشكلات تكثير گياه در منابع طبيعي نيز محسوب مي شود. از اين رو به منظور ارزيابي اثر تيمارهاي مختلف بر جوانه زني كنگر وحشي(Gundelia tournefortii ) آزمايش سه عاملي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با 3 تكرار اجرا شد. عامل اول سرمادهي در دو سطح صفر و سه هفته در دماي 4 درجه سانتي گراد، عامل دوم خراش دهي در دو سطح بذرهاي خراش دهي شده و بدون خراش دهي مكانيكي و عامل سوم تيمارهاي شيميايي شكست خواب بذر شامل آب مقطر، اسيد جيبرليك با غلظت هاي 1000 و 1500 پي پي ام، نيترات پتاسيم 1 درصد و تيواوره 0/1 درصد بودند. نتايج نشان داد، تيمار تركيبي خراش دهي و اسيد جيبرليك 1500پي پي ام در دوره سرمادهي سه هفته، به علت داشتن بالاترين سرعت جوانه زني، طول ساقه چه و بنيه طولي مطلوب ترين تيماربود. بر طبق نتايج آزمايشات خواب بذر كنگر وحشي از نوع فيزيولوژيكي و فيزيكي است، زيرا حذف عوامل فيزيولوژيكي و فيزيكي منجر به بهبود جوانه زني آن شد.

Seed dormancy of the most important factors limiting the operation of economic output by value. Although dormancy phenomenon is an ecological advantage for seeds and seeds until ready to germinate and establish the necessary conditions against harsh environmental conditions retains, but this physiological phenomenon in natural resources is plant propagation problems. Therefore in order to evaluate the effect of deffrent treatments on germination in Gundelia tournefortii, three factorial experiment was carried out in the base Completely Randomized Design with 3 replications. The first factor was stratification at 4o C in 2 leveles includes 0 and 3 weeks, the second factor was mechanical scarification in 2 leveles includes seeds scarification and without scarification and the third factor was chemical treatments in 5 leveles includes distillate water, gibberellic acid 1000, 1500 ppm, KNO3 1% and Thiourea 0/1%. The results this study revealed that mechanical scarification treatment gibberellic acid 1500 ppm with 3 weeks stratification, for have maximum germination speed, Stem length and seedling vigor index it most influential treatment for seed dormancy breaking this plant. According to experimental results, it was revealed that seed dormancy type in Gundelia tournefortii is physiological and physical, thus eliminating physiological and physical factors lead to its germination improvement.