ارزيابي عملكرد دانه ژنوتيپ هاي گندم نان در شرايط نرمال و تنش خشكي

Evaluation of grain yield in bread wheat genotypes unde normal and drought conditions

تنش خشكي يكي از مهمترين عوامل محدود كننده توليدات محصولات زراعي است. به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر عملكرد دانه 40 ژنوتيپ گندم نان، آزمايشي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه پژوهشي دانشگاه وليعصر(عج) رفسنجان در سال زراعي 94-93 اجرا شد. نتايج نشان داد كه اثر رژيم آبياري روي عملكرد دانه معنيدار ولي اثر متقابل ژنوتيپ در محيط معنيدار نبود. بر اساس ميزان عملكرد ژنوتيپ‌ها در دو شرايط نرال و تحت تنش، 6 شاخص تحمل و حساسيت به تنش خشكي برآورد شد. بر اساس شاخصهاي تحمل ميانگين هندسي بهرهوري (GMP) و شاخص ميانگين بهرهوري(MP) و شاخص تحمل تنش(STI) ژنوتيپهاي 198 و 894 ژنوتيپهاي متحملتري نسبت به شرايط كم آبي بودند. از بين ژنوتيپهاي ذكر شده ژنوتيپ 198 كه بالاترين مقدار شاخصهاي 1/276 STI= و 380/360 MP= و 376/321 GMP= را داشت به عنوان ژنوتيپ پر محصول و متحمل به تنش خشكي شناخته شدند.

Drought stress is one of important factors that limit crop production. Studying effect of drought stress on grain yield of 40 bread wheat genotypes was performed in the randomized complete block design with three replicates of each treatment. The results showed that the effect of irrigation on grain yield statistically was significant; however interaction between genotype and environment effect was not significant. Based on the grain yield under normal and stress conditions, six stress tolerance and sensitivity indices were estimated. Two genotypes, 198 and 894, were more tolerant than others based on geometric mean productivity (GMP), mean productivity (MP), stress tolerance index (STI). The genotype of 198 showed highest indices values of STI= 1.276, MP=380.360, GMP=376.321, and it was identified as high yielding and drought tolerant bread wheat genotype.