ارزيابي اثر تنش كم آبي بر روي برخي خصوصيات فيزيولوژيكي در تعدادي از ژنوتيپ هاي تريتيكاله

Evaluation the effects of water deficit stress on morpho-physiologic characteristics in some triticale genotypes

در ميان گياهان زراعي، غلات از اهميت ويژه اي برخوردارند و تريتيكاله، موفق‌ترين غله ساخت بشر است. در اين تحقيق، اثر تنش كم آبي در نوزده ژنوتيپ تريتيكاله (X Triticosecale wittmack) و دو رقم گندم ((Triticum aestivum به نام‌هاي شيراز (حساس به تنش كم ‌آبي) و كوير (مقاوم به تنش كم ‌آبي) مورد آزمايش قرار گرفتند. دو آزمايش مزرعه‌اي مجزا و در مجاور هم در قالب طرح بلوك‌ هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا گرديد. براي آزمايش اول، آبياري مطلوب و براي آزمايش دوم، آبياري محدود با قطع آبياري در مرحله گلدهي اعمال گرديد. محتواي آب نسبي و ميزان آب از دست رفته بافت و ميزان كلروفيل كل به عنوان صفات فيزيولوژيك اندازه‌گيري شدند. نتايج نشان داد كه اگرچه تنش كم آبي باعث كاهش عملكرد دانه ژنوتيپ هاي مختلف نسبت به شرايط بدون تنش شد، ولي بعضي از ژنوتيپ ها تنش كم آبي را تحمل كرده و عملكرد نسبتا بالايي داشتند. به طوركلي، ژنوتيپ‌هاي مطلوب را مي‌توان ژنوتيپ هاي ELTCC1 و ELTCC15 معرفي كرد كه بر اساس شاخص‌هاي مقاومت و حساسيت و همچنين عملكرد در شرايط تنش و نرمال متحمل تر از بقيه ژنوتيپ ها هستند.

Among the crops, cereals have a special importance and triticale is the most successful man made cereal. I this research, the effect of water deficit Stress in nineteen triticale genotypes (X Triticosecale wittmack) and two wheat cultivars (Triticum aestivum), namely Shiraz (sensitive to water stress) and Kavir (resistant to water stress) was tested. Two separate field experiments were performance based on Complete Block Design with 3 replications. In the first experiment, desirable irrigation and in second experiment irrigation cutting in flowering step was used. Results showed that however water deficit stress decrease grain yield in different genotypes in respect to non-stress condition, but some genotypes tolerated water deficit stress and produced relatively high yield. Overall, desirable genotypes that can introduce as desirable genotypes are ELTCC1 and ELTCC15 those base of tolerance and susceptible indices and so yield in stress and normal conditions better than other genotypes.