هرمنوتيك و خوانش آن در معماري

هرمنوتيك در اصل مشتق از نام هرمس خداى يونان باستان است. هرمس، الهه مرزها و واسطه بين خدايان و مردمان ، خالق سخن وتفسيركننده خواسته هاى خدايان براى مردمان بوده است. به همين مناسبت ،هرمنوتيك، در لغت به معناى وابسته به تفسير است و در اصطلاح شامل مجموعه بحثهايى است كه درباره تفسير متن و فهم آن مطرح مى شود.اما تفسير و متن دراين عبارت به چه معنا است ؟ تفسير به معناى شناخت معناى مقصود وكشف وبيان مراد گوينده است واين با تأويل فرق دارد ؛ زيرا تأويل كشف ريشه هاى معنا و سايه هاى معنايى سخن است. متن دراين تعبير ، شامل هر چيزى است كه در وراى آن مطلبى و مفهومى نهفته باشد. از اين رو، نه تنهانوشته ، بلكه سخن و هر اثر هنرى ؛ مانندنقاشى، موسيقى، و سينما را در برمى گيرد. گاهى- همچنان كه در مباحث هاي دگر مشاهده مي شود معناى متن آنقدر توسعه مي يابدكه شامل عالم عين نيز مىشود و اينجا است كه هرمنوتيك ازحوزه تفسيرى خود خارج مىشود و به قلمرو فلسفه و هستى شناسى گسترش مى يابد. بنابراين، هر بحثى كه مربوط به تفسير متن باشد و اصول و ضوابطى را در جهت كشف مراد مؤلف ورسيدنبه معناى نهايى متن معرفى كند ،يا وجود چنين امورى را انكار نمايد، در حوزه مباحث هرمنوتيكى قرارمى گيرد. اين معنا ، اصطلاحِ عام هرمنوتيك و شامل همه نحله هاى تفسيرى است. دراين نگاه حتى مباحث الفاظ علم اصول درفرهنگ رايج حوزه اسلامى، مى توانند مباحثى هرمنوتيكى تلقى شوند، هرچند به عنوان علم مستقل مطرح نگرديده و در ضمن علم اصول كه مباحث فراوان ديگرى نيز دارد ، بيان شده اند. البته تعاريف ديگري نيز براي اين اصطلاح وجود دارد؛ مثلاً پل ريكور در تعريف هرمنوتيك گفته است:هرمنوتيك نظريه عمل فهم است درجريان روابطش با تفسير متون.به عقيده شلايرماخر هرمنوتيك به مثابه روش جهت جلوگيري از خطر بد فهمي ياسوء فهم است. در اين مقاله سعي شده است تا با استفاده از روشي هرمنوتيك به بازيابي معاني آثار و نشانه هايي در معماري پرداخته شود كه نمي توانند بصورت واضح سخن بگويند.