شناخت الگوهاي معماري خانه هاي تاريخي نهبندان مطالعه موردي: خانه تقوي

خانه هاي قديمي شهرستان نهبندان به لحاظ قدمت متعلق به دوره قاجار واوايل پهلوي ميباشندكه ازنظرسبك قابل مقايسه با شيوه اصفهاني است. اين سبك دردوره صفوي طرح رايجدرساختمان سازي آن دوره بوده ودراكثرشهرهاي بزرگ اين سبك تا اواسط دوره قاجارادامهپيدامي كند. البته درگوشه وكنارايران، در شهرهايي كه به دور ازاين روند بودند، ساختمان هايارزشمندي ساخته شد، به ويژه خانه هاي زيبايي كه زمان قاجاريان ساخته شده است. ازآن پسديگرشيوه اي جانشين شيوه اصفهاني نشد وبا اينكه تلاش شد اين رشته پيوسته در معماريايران واره نشود، اماديگر معماري آن سيروروندتكاملي پيشين راپي نگرفت. تنگي زمان و كمشدن معماران چيره دست در اين شيوه كيفيت ساختمان سازي را بسيار و پايين آوردوديگرساختمان ها را هم چون گذشته پايدار وماندگار نمي ساختند. خانه هايي كه درروزگارقاجارساخته شدند؛ برخي ازآنها آميزه اي ازعقايد جديد غربي وارزش هاي سنتي ايرانياند كه در حول تاريخ رشد كردند وخانه اي رامتناسب با زمان خويش وبي نهايت حساس بهفرهنگ توليد كردند. شرايد اقليمي نهبندان و قرار گيري آن در جنوبي ترين قسمت استانخراسان جنوبي در حاشيه كوير، نقش مهمي در شكل گيري مراكز جمعيتي وبه تبع آن، منازلمسكوني داشته است، بدون شك كالبد فيزيكي ومعماري اين شهرارتباط مستقيمي با شرايطآب وهوايي دارد. با توجه به اهميت خانه ها دربافت تاريخي نهبندان و ملالعات محدود دراينزمينه، نوشتارحاضر برمبناي مطالعات ميداني نگارندگان ومطالعات كتابخانه اي به توصيفوتحليه اين نوع معماري به صورت مطالعه موردي مي پردازد. نتيجه بررسي نشان مي دهد، خانه هاي قاجاري نهبندان به لحاظ طرح ونقشه متشكل از ورودي، دالان ، هشتي، ميان سرا، اتاق تابستاني، اتاق زمستاني، اتاق شاه نشين، تنورخانه ،اصطبل، خانه هاي خدمه و...مي باشند.