نگاهي به كاركردها و برجستگي هاي رديف و قافيه در شعر باباطاهر عريان

دوبيتي از گونه هاي مهم ادب عاميانه است كه از غناي موسيقيايي بالايي برخوردار است. مضمون و درون ماية دوبيتي ها، بيشتر احساسات و عواطف فردي است كه از صميم دل برخاسته و اغلب بيان درد و حسرت و ناكامي است. شعر باباطاهر عريان، شاعر توانمند و عارف سوخته دل همداني، از جنبه هاي مختلف قابل تحليل و بررسي است. از مباحثي كه در شعر او قابل كاويدن و جست و جوست، توجه او به موسيقي كناري (رديف و قافيه) است. اين شاعر به خوبي از كاركرد موسيقيايي رديف و قافيه در شعر آگاه بوده است. حدود هفتاد و شش درصد از دوبيتي هاي او مردف هستند. او در شعر خود به ويژه از رديف هاي متنوع استفادة فراوان كرده و نقش موسيقيايي آن را در اولويت قرار داده است. ضمن اينكه بايد گفت نقش هاي ديگري را مي توان براي رديف ها و قافيه هاي او در نظر گرفت. همچنين، حدود پنجاه و يك درصد از رديف هاي او را رديف هاي يك واژه اي تشكيل مي دهند و باقي رديف ها، رديف هاي دو واژه اي و بلند هستند كه در اين مقاله بررسي شده اند. شاعر در برخي از دوبيتي ها، قافيه را حذف مي كند و رديف را جانشين آن مي كند تا به واسطة آن، كمبود موسيقي را جبران كند. همچنين شاعر همداني به قافيه نيز توجه خاصي داشته است. در برخي از قافيه هاي باباطاهر، گويش محلي او را مي توان مشاهده كرد. گاهي در برخي از قافيه ها، عيوب قافيه به چشم مي خورد؛ اما از آنجاكه باباطاهر اغلب دوبيتي هاي خود را همراه با رديف به كار برده است، اين عيوب چندان قابل اعتنا نيستند