نمود وحدت وجود و وحدت شهود در آثار باباطاهر

يكي از مسايل بسيار پر اهميت در حوزة عرفان نظري و عرفان عملي مسألة وحدت وجود و وحدت شهود است. مسألة وحدت وجود از مهمترين و بنياني ترين مسايل عرفاني است كه بر ديگر مباحث مربوط به نظام هستي شناختي عرفاني اثر گذاشته و به تمام بحث هاي مابعدالطبيعي جلوه اي تازه مي بخشد. اين مسأله از جمله مسايلي است كه شايد سابقه اي بسيار طولاني در تاريخ انديشة عرفاني داشته است. در اين مقاله كه به روش توصيفي- تحليلي به نگارش درآمده، مسألة وحدت وجود و وحدت شهود در انديشة عرفاني باباطاهر مورد بررسي قرارگرفته است. علي هذا سؤال اصلي اين پژوهش اين است كه: 1- آيا در انديشة عرفاني باباطاهر مسأله وحدت وجود مطرح بوده است؟ 2- آنچه در آثار باباطاهر مطرح است، وحدت وجود است يا وحدت شهود؟ فرض اصلي اين مقاله، آن است كه وحدت وجود به معناي مصطلح آن كه برآمده از انديشة عرفاني ابنعربي و شاگردان و شارحان وي مي باشد، بيشتر در حوزة عرفان نظري نمود داشته و در آثار باباطاهر بوضوح و به روشني قابل استنتاج نيست. بلكه آن چه به خوبي از آثار وي كاملاً مشهود است، وحدت شهود مي باشد. حالت سكر و سرمستي عاشقانه باباطاهر، او را از دوگانگي ميان خالق و مخلوق جدا ساخته، چنان بر وجود او مستولي مي گردد كه در هر آنچه مي نگرد جز وجود خداوند چيزي نمي بيند.