نام هاي جغرافيايي آذربايجان در منابع كهن تاريخي

نامهاي جغرافيايي معرف فرهنگ و علايق جوامع انساني و بازتابي از انها در محيط هاي جغرافياي هستند، درحقيقت جوامع انساني در انتخاب نام براي پديده هاي انسان ساخت و طبيعت ساخت از گنجيه هاي فرهنگي، تاريخي و باورهاي خود وام مي گيرند. به ندرت مشاهده مي شود كه نام مكاني در پشت سر خود فاقد فلسفه وجودي باشد. نامهاي جغرافيايي درمعرفي فرهنگ، رويدادها و باورهاي مردم ساكن در واحدهاي مختلف موثر هستند كه مي توان از آنها به عنوان يكي ازكليدهاي كشف واقعيت هاي تاريخي مختلف سود جست. منطقه آذربايجان هم به عنوان يك منطقه جغرافيايي از اين امر مستثنا نمي باشد. اين منطقه از نظر مباحث تاريحي براي روشن كردن واقعيتهاي فرهنگي و جغرافيايي خود درگير برخي نظريات متعارض است، نامهاي جغرافيايي براي رفع برخي ابهامات و كشف واقعيات تاريخي منطقه مي تواند كارايي بسزايي داشته باشد. تحقيق حاضر در پي پاسخگويي به اين پرسش است كه نامهاي جغرافيايي منطقه آذرباجان در متون تاريخي دوره صفويه داراي چه ويژگي است و دچار چه تحولاتي گشته است؟ روش تحقيق در اين پژوهش از نوع كتابخانه اي و اسنادي مي باشد. نتايج حاصل از بررسي بررخي متون دست اول و نسخ خطي بيانگر آن است كه نامهاي جغرافيايي منطقه اذربايجان (به ويژه نيمه شرقي آن) از نظر زباني عمدتا واژه هايي غير تركي بوده است كه روند تغيير برخي از آنها به اسامي تركي حاكي از تبعيت اين روند از تحولات اجتماعي و سياسي در دوره مورد نظر مي باشد.