سياست هاي كشاورزي پايدار: يك نيازسنجي در استان همدان

Sustainable Agriculture Policies: Need Assessment “Case of Hamedan Province”

سياست هاي كشاورزي پايدار به مجموعه تدابير و اقدامات اساسي كه با هدف خط دهي و هدايت معنوي بخش كشاورزي براي رسيدن به اهداف پايداري ايفاي نقش مي كند اطلاق مي شود . به عبارت ديگر س ياست ها ابزارهاي هدايت و كنترلي هستند كه به گونه اي مشخص و عملي، راه حصول به هدف هاي مياني و كلان را تعيين مي كنند. اين تحقيق به دنبال بررسي ميزان نياز به سياست هاي كشاورزي پايدار در استان است تا سياست هاي داراي اولويت براي پايداري بخش كشاورزي استان را از ديدگاه كارشناسان، محققان و دانشگاهيان استخراج و معرفي نمايد. تحقيق مزبور، تحقيقي كاربردي است . داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه و بصورت تمام شماري گردآوري گرديد. پرسشنامه اوليه از طريق مطالعه مقدماتي و كسب نقطه نظرات برخي از كارشناسان و متخصصان موضوعي رو ا گرديد و پايايي آن پس از انجام پيش آزمون و تكميل پرسشنامه توسط 30 نفر از جامعه آماري، ضريب آلفاي كرونباخ محاسبه شده برابر با 0/92 گرديد. نتايج تحليل توصيفي نشان داد: در بعد اقتصادي، سياست هاي "اتخاذ تدابير جدي به منظور بهبود بهره وري عوامل توليد "با ضريب تغييرات 174/ اولويت اول نياز استان قرار گرفت؛ در بعد سياست هاي زيست محيطي اولويت اول نياز به" مديريت جامع و يكپارچه مواد مغذي خاك و منابع پايه توليد شامل آب، خاك، مرتع و جنگل با ضريب تغييرات 0/152 اختصاص يافت؛ و در بعد اجتماعي، نياز به سياست هاي "گسترش و جهت دهي فعاليتهاي ترويجي جهت ارتقاء دانش و آگاهي كشاورزان درباره عمليات كشاورزي پايدار در اولويت اول قرار گرفت . نتايج بخش استنباطي و آزمون كروسكال واليس نشان داد اكثر پاسخگويان نظرات نزديك به يكديگر در اكثر گزينه هاي سياستي داشته اند كه انحراف معيا ر پايين مربوط به هر سياست و نتايج آزمون توافق سنجي مبين آن بوده است . بطوريكه در حدود بيش از 85 درصد گزينه هاي سياستي، بين سه گروه از پاسخگويان اتفاق نظر وجود داشته است.

In agriculture sector, policy reflects the process of directing existing and new strategies, policies, procedures and projects on getting to the sustainable agriculture. So, policies are guidance and control instrument for achieving macro and medial aims in agriculture. The purpose of this study is to assess the need for policies for sustainable agriculture development in Hamedan province. Recognizing, formulating, and ranking of needs to appropriate policies were another objective of the study. This study is a descriptive survey research. The statistical population of the study included academicians, researchers and experts involved in related agriculture organizations of Hamedan. All statistical population were selected and studied. Data collection was accomplished by using interview method and a questionnaire which was validated by a panel of experts whose reliability was confirmed through pre-test of data collecting instrument and Cronbach alpha. Its value was found to be 0.92 which is acceptable. The descriptive analysis show that from the "economic aspect", policy of "improvement of productivity" with 0.174 coefficient of variance, and from the "environmental aspect", policy of "integrated management of soil nutrition and natural resource" with 0.152 coefficient of variance, and from the "social aspect", policy of "developing and directing of extension activities for improvement of farmer knowledge of sustainable agriculture" with 0.172 coefficient of variance, stand in the first rank of policy requirements. The results of Kruskal Walis test in the inferential analysis section show that academicians, researchers and experts pose agreement on the 85% of policy options. The result of factor analysis recognized four main factors including environmental, economic-production, social and, institutional and supportive policies with 60.414% explained variance. The findings of study could be used by national and provincial agricultural development planners and policy makers in the process of decision making regarding integrating into policies. Also they could be shared by agricultural organizations and institutions as well as interested individuals, researchers and practitioners.