ارزيابي و تحليل مديريت آب زيرزميني در بخش كشاورزي با توجه به هدف پايداري منابع آب (نمونه: شهرستان سرايان)

ناحيه تحت مطالعه شهرستان سرايان در استان خراسان جنوبي است. حدود 92 %درآمد ساكنان اين ناحيه از كشاورزي است و حدود 96 %منابع آب در بخش كشاورزي به مصرف ميرسد.نتايج بررسيها نشان ميدهد بين مديريت منابع آب زير زميني وتوسعه سطح زير كشت در اين ناحيه،همبستگي معناداري وجود داردو اين رابطه به همراه افت سطح آبخان دشت وكاهش آبدهي چاه ها نشان دهنده توجه به افزايش سطح زير كشت و عدم حفاظت ازمنابع آب در مديريت آب كشاورزي ناحيه است.در تبيين علّي عدم توجه به پايداري منابع آب در ناحيه، به نقش ساختارنهادي و قانوني در سطح كلان و همچنين نقش كشاورزان در سطح محلي توجه شده و معلوم شده است علل اين امر، عدم توجه قطعي به پايداري منابع آب تا برنامه چهارم توسعه، حاكميت سود جويي و نفع طلبي بر عملكرد كشاورزان ناحيه در بهره برداي از منابع آب زير زميني وتزاحم عقلانيت فردي كشاورزان با عمل جمعي (حفاظت از منابع آب) بوده است.با توجه به فراهم بودن قوانين و مقررات در مديريت پايدار منابع آب بعد از برنامه چهارم توسعه و باعنايت به عدم شكل گيري عمل جمعي حفاظت از منابع آبتوسط خود كشاورزان ناحيه، پيشنهاد ميشود:دولت با مشاركت كشاورزان ووضع قوانيني متناسب با شرايط ناحيهاي و محلي، به موازات اجراي طرحهاي مديريت آب، اقدام به كاهش ميزان استحصال از منابع آب زيرزميني، و اجراي مديريتي متناسب با هدف پايداري منابع آب نمايد.