گیاه پالایی در خاك های آلوده به تركیبات نفتی

امروزه بسیاری از كشورهای جهان با مشكلات زیست محیطی ناشی از استخراج، انتقال و دفع تركیبات نفتی از قبیل ورود این تركیبات به خاك و انتقال آن به منابع آب روبرو هستند. در میان روش های حذف هیدروكربن های نفتی از خاك، روش حذف زیستی به این دلیل كه از شرایط طبیعی محیط در آن استفاده می شود، ازاهمیت ویژه ای برخوردار است . حذف زیستی با دو روش عمده: 1- مبتنی بر میكروارگانیسم ها و 2- مبتنی بر گیاه (گیاه پالایی) استوار است. گیاه پالایی به استفاده از گیاهان برای حذف آلاینده های خاك، رسوبات، آب های سطحی و زیرزمینی اطلاق می شود و در مقایسه با سایر روش های زیست پالایی دارای مزایای متعددی از جمله ارزان بودن، استفاده از انرژی خورشید به جای انرژی های فسیلی و در نتیجه مقبولیت زیست محیطی بالا، قابلیت كاربرد در مكان و حفظ ساختار خاك، و جلوگیری از پخش غبار توسط باد می باشد. انتخاب نوع گیاه به عواملی چون نوع آلاینده، نوع خاك، شرایط آب و هوایی و عمق آلودگی بستگی دارد. برای آلودگی های سطحی ، كاربرد انواع علف ها به علت داشتن ریشه گسترده و رشد سریع توصیه می شود و در مورد آلودگی های عمیق لازم است از درختان با ریشه طویل استفاده شود. گیاهان با مكانیسم های مختلفی شامل استخراج و تجمع گیاهی، تجزیه گیاهی، تجزیه ریزوسفری، تبخیر و تعریق، و تثبیت گیاهی باعث حذف و كنترل آلاینده ها می شوند. تركیبات نفتی گستره زیادی از هیدرو كربن ها را در بر می گیرد.گروه هایی با 5/3-1Log kow= می توانند از طریق غشا ریشه وارد گیاه شده و در اثر فرایند های گیاه تجزیه گردند و گروه هایی با 5/3 Log kow gt; كه نمی توانند از طریق غشا ریشه وارد گیاه شوند در ناحیه ریزوسفر گیاه توسط باكتری ها (طی فرایند های متابولیسم و كومتابولیسم) مورد تجزیه قرار می گیرند. با توجه به تنوع گونه های گیاهی در ایران و آلودگی مناطق مختلف به تركیبات نفتی،استفاده از گیاه پالایی می تواند به عنوان یك راهكار موثر و كاربردی در زیست پالایی خاك های آلوده مطرح شود