تأثیرات تیمار گازوئیل بر ریشه ی گیاه گلرنگ(Carthamus tinctorius L.)

گیاه پالایی بخشی از زیست پالایی و فن آوری نوظهوری است كه در آن از گیاهان مقاوم و با ریشه ی افشان مثل گلرنگ برای حذف یا كاهش غلظت آلاینده های آلی، معدنی و تركیبات خطرناك از محیط زیست استفاده می شود. گازوئیل یكی از مشتقات نفتی است كه باعث تنش و تغییر فیزیولوژیكی درگیاه می شود. گلرنگ یك گیاه دانه روغنی است كه گلچه ها و ریشه ی آن دارای رنگدانه قرمز (كارتامین) و رنگدانه های زرد می باشد كه مصرف تجاری و دارویی فراوانی دارند. تولید متابولیت های ثانویه گیاه در پاسخ به تنش های محیطی افزایش می یابد. آنزیم PAL یكی از آنزیم های كلیدی مسیر بیوسنتز متابولیت های ثانویه، از جمله رنگدانه و تركیبات فنولیك می باشد. در این راستا تغییر در میزان فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز(PAL) ، تركیبات فنولیك و رنگدانه زرد تولید شده ریشه اندازه گرفته شد و موضوع تحقیق حاضر است. ریشه های حاصل از دانه رست ها در محیط كشت MS مایع بدون هورمون با چند واكشت تكثیر شدند. سپس ریشه ها در محیط كشت پایه MS مایع با گازوئیل 9%(وزنی/حجمی) به مدت 20 روز تیمار شدند. فعالیت آنزیم PAL به روش تاناكا و همكاران، تركیبات فنولیك به روش سینلتون و روسی و میزان رنگدانه زرد به روش اسپكتروفتومتری اندازه گیری شد. فعالیت PAL بسیار حساس به شرایط فیزیولوژیكی گیاه است و نتایج نشان می دهد كه این تنش نفتی باعث افزایش فعالیت PAL شده كه به نوبه ی خود باعث افزایش تولید رنگدانه و تركیبات فنولیك می شود و همچنین گازوئیل با تأثیر بر نفوذ پذیری غشاء می تواند باعث خروج رنگدانه به محیط كشت شود. مطالعات نشان داده است كه گلرنگ تحت تنش گازوئیل قدرت جوانه زنی خود را حفظ می كند و با توجه به نتایج به دست آمده این طور استنباط می شود كه افزایش تولید متابولیت های ذكر شده در جریان مكانیسم دفاعی گیاه می تواند نشان دهنده ی مقاومت بالای آن در برابر تنش های نفتی باشد. در نتیجه گلرنگ یك پیشنهاد مناسب برای گیاه پالایی می باشد