گیاه پالایی به عنوان رویكرد پایدار در برنامه ریزی زیست محیطی شهركهای صنعتی

شهرك صنعتی منطقه‌ای است كه به منظور توسعه صنعتی و متمركز شدن تولیدات صنعتی تأسیس شده است. هدف از مقاله حاضر بررسی نقش و كاربرد گیاهان در برنامه ریزی و مدیریت فضای سبز شهركهای صنعتی به منظور كاهش آلودگی های آلی و معدنی می باشد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی و اطلاعات تحقیق با استفاده از داده های كتابخانه ای و مروری بر تحقیقات داخلی و خارجی بدست آمده است. با توجه به مفهوم توسعه پایدار، مدیریت روابط سیستم های انسانی و اكوسیستم ها به منظور استفاده پایدار از منابع در جهت تامین رفاه حال و آینده انسانها و اكوسیستم ها و لزوم توجه به اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت های شهرك های صنعتی امری ضروری می باشد. لذا طراحی و برنامه ریزی پایدار این گونه شهركها در جهت ارتقای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی آنها امری مهم تلقی می شود. نتایج تحقیق حاصل گویای آن است كه می توان كاركردهای گوناگونی از قبیل: نیازهای اكولوژیكی و بیولوژیكی، عملكردی و نیازهای زیبایی شناسی را برای محیط های سبز در مناطق صنعتی در نظر گرفت. گیاهان به ویژه گیاهان بومی پالاینده آلودگی در این امر نقش مهمی را ایفا می نمایند؛ چرا كه گیاهان بومی سازگاری هر چه بیشتر و سریعتری با شرایط محیطی نظیر آب و هوا و موقعیت منطقه دارند؛ لذا نسبت به شرایط نامساعد مقاوم تر بوده و هزینه نگهداری آنها كمتر می باشد. از طرف دیگر، گیاهان بومی به تغییرات آب و هوایی و بطور كلی تغییرات محیطی حساس می باشند و تغییرات ایجاد شده در رویش، گلدهی و شكل ظاهری آنها اثر گذاشته و از برهم خوردن تعادل اكوسیستم بیش از تخریب آن خبر می دهند. بدین ترتیب برنامه ریزان و مدیران می توانند با استفاده از گونه های گیاهی به ویژه گونه های بومی به عنوان شاخص تغییرات محیطی به كنترل شرایط اكولوژی حاكم بر منطقه بپردازند.نتایج كلی تحقیق بیانگر آن است كه در مدیریت فضای سبز انتخاب گونه های گیاهی به عوامل مختلفی نظیر اقلیم ، نوع خاك و نیز نوع آلاینده محیطی بستگی دارد. لذا گیاه پالایی می تواند به عنوان یك راهكار مناسب در راستای توسعه پایدار جهت كاهش آلودگی های زیست محیطی در اكوسیستم های انسان ساز به مانند شهرك صنعتی مطرح باشد.