مقایسه دو گیاه زراعی ریشه ای و برگی در گیاه پالایی كادمیم از خاك های آهكی آلوده

آلودگی محیط زیست و خاك های كشاورزی با فلزات سنگین از جمله كادمیم یك خطر جدی بوده كه از دیدگاه زیست محیطی و سلامت زنجیره غذایی انسان حائز اهمیت است. توانایی جذب كادمیم توسط گیاهان ریشه ای و برگی با یكدیگر متفاوت بوده و این مسئله اهمیت این گیاهان را برا ی خارج كردن كادمیم از خاكهای زراعی به روش گیاه پالایی مهم می سازد. از این رو آزمایشی به صورت فاكتوریل و در قالب بلوك كاملاً تصادفی با سه خاك با مقادیر مختلف كربنات كلسیم ( 5/13، 5/44 و 5/67 درصد) و در پنج سطح كادمیم (صفر، 5، 10، 20 و 40 میلی گرم كادمیم در كیلوگرم خاك) در سه تكرار با اسفناج، به عنوان سبزی برگی، و تربچه، به عنوان سبزی ریشه ای، در گلخانه انجام پذیرفت. با افزایش كادمیم در خاك، عوامل رشدی هر دو گیاه تحت تأثیر سمیت كادمیم كاهش پیدا كرد.میانگین وزن خشك در تیمار 40 میلی گرم در كیلوگرم كادمیم خاك نسبت به تیمار شاهد به ترتیب در بخش هوایی اسفناج، بخش زمینی اسفناج، بخش هوایی تربچه، و بخش زمینی تربچه، 78، 72، 35، و 50 درصد كاهش پیدا كرده است. به عبارت دیگر با افزایش كادمیم در خاك، كاهش در وزن خشك بخش های هوایی و زمینی اسفناج، بسیار بیشتر از تربچه مشاهده گردید.بنابراین از آنجا كه گیاه تربچه دوره رشد كمتری (45 روز) نسبت به اسفناج (8 هفته) دارد و زیست توده بیشتری تولید می كند بنابراین در مجموع، توانایی جذب كادمیم بیشتری را از خاك داشته و از این رو این گیاه راندمان بالاتری را در كاهش آلودگی كادمیم از خاك دارد و برای گیاه-پالایی پیشنهاد می شود.