جايگاه زنان در برنامه هاي توسعه با تاكيد بر رويكرد توانمندسازي

Women’s role through development program with an emphasis on empowerment

وضعيت زنان در جامعه در حال گذار ايران حكايت از تغييرات ساختاري حضور زنان در عرصه عمومي داردكه منجر به تحولات هويتي و فكري زنان و انتقال فضايي آنان از حوزه اندروني و خصوصي به عرصه عمومي گرديده است. اما به رغم پيشرفت حضور زنان در عرصه عمومي، مشاركت زنان در حوزه هاي مختلف همتراز و برابر با اين رشد نيست؛ براي مثال حضور زنان در حوزه هاي اقتصادي، بازار كار و اشتغال، در حوزه هاي سياسي به رغم حضور چشمگيرشان در انتخابات و در سطوح مديريتي كلان بسيار پايين است. نويسنده براي سنجش اين داعيه در وهله اول به برنامه هاي اول تا پنجم توسعه اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي كشور رجوع خواهد كرد و با استفاده از تكنيك تحليل محتوا به استخراج شاخص هاي مرتبط با زنان در اين برنامه ها مي پردازد و ميزان تحقق آنان را در اسناد و گزارش هاي فوق بررسي خواهد نمود. نتايج حاصل از اين بررسي حاكي از آن است كه توانمندسازي زنان به مثابه ي راهكار اساسي، كيفيت حضورشان را در ساير عرصه هاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي ارتقاء خواهد داد. حق زندگي و سلامت، حق مشاركت در تمامي حوزه هاي تصميم گيري، حضور در مديريت حوزه عمومي و خصوصي، مشاركت فعال در نهادهاي مدني و تشكل ها، حق برخورداري از حمايت هاي اجتماعي، حق رشد و ...... مجموعه هاي هستند كه بدون تحول در تمامي سطوح و نهادهاي جامعه قابل دست يابي نخواهد بود. واژگان كليدي: زنان، برنامه¬هاي توسعه، توانمندسازي، عدالت جنسيتي، مشاركت زنان.

Women’s status in transition, present situation of Iran indicates structural changes in women’s presence in society, including public education, women s access to higher education, highlighted women’s role in employment, income and so on. These factors led to an intellectual and identity evolution in women and moving them from closed and restricted areas to the society level. The author in the first place will refer to the first to fifth development program to assess the proposed claim and investigate the fulfillment of them in above documents and reports by extracting parameters associated with women in the program. The ultimate goal is women’s empowerment and achieving their right for development. The right to life and health, the right to participate in all areas of decision-making, participation in the management of public and private spheres, active participation in civic institutions and organizations, the right to social protection and the right to development and empowerment all are among the rights that can’t be achievable without a thorough transformation at all levels of society. Key words: women, development programs, gender equality, women s participation, empowerment