عناصر خاموش متن و تاثير آن بر ترجمه؛ نمونه مورد پژوهانه ترجمه رمان كوچه مدق از عربي به فارسي

سخن كاوي يا تحليل گفتمان(discourse)دانشي ميان رشته ايو از شاخه هاي زبان شناسي است كه در دهه هاي اخير حوزه هاي گستردهاي همچون: ادبيات، جامعه شناسي، روانشناسي و ... را در برگرفته است. ترجمه به عنوان يكي از مسائل مطرح در گفتمان و ابزاري براي انتقال، از اهميت ويژه اي برخوردار بوده و از حوزه هاي كلان زبان شناسي به شمار مي رود. سبك، لحن ونشانه هاي سجاوندي ازجمله عناصر سخن كاوي و از عناصر خاموش متن مي باشند، كه انتقال پيام آنها يكي از چالش هاي پيش روي مترجمان به شمار مي رودوتوجه به آنها باعث حفظ خصوصيات متن اصلي و زيبايي هر چه بيشتر اثر ترجمه شده مي شود.رمان «زقاق المدق» يكي از برترين آثار نجيب محفوظ مي باشد كه تقابل سنت و مدرنيته را به تصوير مي كشد، و با عنوان «كوچه مدق» به زبان فارسي برگردانده شده است. اين پژوهش با تكيه بر روش توصيفي- تحليليوبراساس زبان شناسي مقابله اي ودر چارچوب نظريه سخن كاوي (با تاكيد بر سبك، لحن، نشانه هاي سجاوندي) به بررسي ترجمه محمد رضا مرعشي پور از كتاب «كوچه مدق» اثر نجيب محفوظ مي پردازد.نتايجنشان مي دهد كه مترجم با توجه به همه تلاشي كه در انتقال صحيح متن مبذول داشته است، گاه دقتكافي را در انتقال صحيح پيامهاي عناصر گفتماني (سبك، لحن، نشانه هاي سجاوندي)از زبان مبدأ به زبان مقصد در متن مورد ترجمه لحاظ ننموده است.