بررسي ترجمه بينانشانه اي متون نمايشي از ديدگاه تحليل انتقادي گفتمان

ترجمه همواره در برقراري ارتباط ميان انسان ها و ملل مختلف نقشي اساسي را ايفا نموده است، به همين دليل نيز دانشمندان و ترجمه پژوهان در طول تاريخ در صدد آن بوده اند تا عمل ترجمه را به عنوان موضوعي مستقل مورد مطالعه قرار داده و آن را بيشتر بازشناسند. جيمز هولمز از نخستين ترجمه پژوهاني است كه از ترجمه با نام مطالعات ترجمه سخن به ميان آورد و آن را وارد حوزه اي جداگانه نمود. بعدها نظريه پردازاني همچون رومن ياكوبسون با مطالعه بر روي شاخه هاي مختلف مطالعات ترجمه، ترجمه را به سه گونه ترجمه درون زباني، ترجمه بينازباني و ترجمه بينانشانه اي طبقه بندي مينمايد. ترجمه بينانشانه اي گونه اي از ترجمه است كه در آن نشانه هاي كلامي به نشانه هاي غيركلامي تبديل ميگردند. ترجمه متون نمايشي از اين دست است كه در آن متن ممكن است پس از ترجمه بينازباني و ورود به زبان مقصد، با استفاده از ترجمه بينانشانه اي براي اجرا در صحنه تئاتر آماده گردد. در ترجمه بينانشانه اي، رمزگان هاي پسامتن علاوه بر سازه هاي زباني، سازه هاي غيرزباني را نيز در بر ميگيرند. در متون نمايشي با گفتمان هاي متفاوتي مواجهيم كه براي نقد آنان نيازمند تحليل انتقادي گفتمان مي باشيم. تحليل انتقادي گفتمان بافت زباني را در درون بافت اجتماعي مرتبط با آن مورد مطالعه قرار مي دهد. مقاله ي حاضر ضمن بررسي ترجمه بينانشانه اي متون نمايشي، به فرآيند شكل گيري پسامتن چندنشانه اي به منظور اجرا در صحنه مي پردازد. هم چنين در انتها، نمونه هايي از بخش هاي مختلف چند متن نمايشي انگليسي كه به زبان فارسي ترجمه و سپس براي اجرا درآمده اند، انتخاب و با استفاده از شيوه تحليل انتقادي گفتمان مورد نقد و بررسي قرار گرفته اند.