سير تكويني مداخلات كشورهاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي در تحولات‌سياسي- امنيتي مرزهاي جنوب‌شرقي ايران

نگاهي تاريخمند به سرزمين‌هاي جنوب‌شرقي ايران بيانگر وجود ناامني سرزميني به مثابه عمده‌ترين عامل ناامني است. اين عامل بسيار مهم و مؤثر در امنيت منطقه پهناوري از مشرق ايران كه حداقل سه كشور ايران، افغانستان و پاكستان را در بر مي‌گيرد؛ ناشي از شيوه استعماري سازمان‌دهي فضا در قرن نوزدهم است. اين مسأله خود حاصل اوج گرفتن رقابت‌هاي استعماري روس و انگليس در آسياي مركزي و جنوبي در قرن نوزدهم است. رقابت‌هايي كه در ادبيات جغرافياي سياسي غرب «بازي بزرگ» نام گرفته است. بازي بزرگ، حكايت از رقابت‌هاي سرسختانه‌اي دارد كه در عصر ژئوپليتيك استعماري براي سلطه بر جهان كه به ايجاد كشور افغانستان و شكل‌گيري كشورهاي آسياي مركزي در خاور و شمال خاوري سرزمين‌هايي از ايران و تقسيم اقوام و قبايل منطقه بين كشورهاي مختلف و پيدايش مرزهاي جغرافيايي- سياسي كنوني ميان آن كشورها شده است. اين مرزبندي در نتيجه دخالت‌هاي كشورهاي استعمارگر در مرزهاي جنوب‌شرقي ايران در گذشته به طور مستقيم و در حال حاضر نيز با حمايت و پشتيباني از گروه‌هاي تجزيه‌طلب و گروه‌هاي تروريستي ادامه دارد. مداخلات كشورهاي استعماري در مرزهاي جنوب‌شرقي ايران؛ باعث گسترش ناامني‌ها و ايجاد حفره‌هاي امنيتي براي دولت مركزي در دوره‌هاي مختلف شده است. در اين مقاله با روش توصيفي- تحليلي بر آنيم كه به بررسي و تحليل سير تكويني مداخلات كشورهاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي در تحولات سياسي- امنيتي مرزهاي جنوب‌شرقي ايران بپردازيم.