ارزيابي ساختار بازار بر اساس شاخص‌هاي تمركز در صنعت روزنامه در ايران

در جهان امروز، رسانه به عنوان ابزار انتقال پيام و بستر شكل‌گيري فهم مشترك اجتماعي، نقش بي بديل و مهمي را در پيشرفت و شكل‌دهي ساختار نوين جوامع انساني ايفا مي‌كند. رسانه‌هاي خبري و اطلاع‌رسان نيز كه مهمترين آنها روزنامه است، به عنوان بستر شكل‌دهنده تعامل بخش‌هاي مختلف اقتصادي با يكديگر، نقش بارزي در جريان اطلاعات، تعادل و ثبات هر نظام اقتصادي دارند. اين كاركرد روزنامه‌ها موجب مي‌شود، بررسي و تحليل وضعيت رقابت و قدرت بازار در صنعت روزنامه اهميت بسيار بالايي پيدا كند. بررسي و تحليل در ادبيات متعارف اقتصادي ذيل مباحث اقتصاد رسانه طرح مي‌شود. استفاده از رويكرد سازماندهي صنعتي در صنايع رسانه‌اي نيز در ادبيات علمي دنيا از سال1990 به بعد رواج پيدا كرد و در مطالعات داخلي نيز سابقه ندارد. لذا در اين مقاله تلاش شده‌است ابتدا اقتصاد رسانه، به عنوان يكي از شاخه‌هاي جديد علم اقتصاد به اختصار معرفي شود و سپس با استفاده از رويكرد تحليلي اقتصاد صنعتي به اين سوال كه «ساختار بازار در صنعت روزنامه در ايران، بر اساس شاخصهاي تمركز بنگاه‌ها چگونه است؟» پاسخ داده شود. نتايج نشان مي‌دهد بر اساس شاخص‌هاي نسبت تمركز، هرفيندال هيرشمن، آنتروپي نسبي و روزنبلوث صنعت روزنامه در سطح بازارهاي محلي براي همه گروه‌هاي موضوعي و در سطح ملي براي گروه‌هاي موضوعي اقتصاد و ورزشي داراي تمركز بالايي است، اما گروه روزنامه‌هاي عمومي در سطح ملي بر اساس شاخص‌هاي تمركز، هرفيندال-هيرشمن و آنتروپي نسبي در مرز تمركز بالا بوده و بر اساس شاخص رزنبلوث متمركز نيست.