موانع مشاركت مردمي در امر مداخله در بافت هاي فرسوده و راهبردهاي فرا روي آن

بافت هاي فرسوده و ناكارآمد شهري بخش اعظمي از سطح شهرهاي كشور را تشكيل مي دهند. اين بافت ها از يك سو از طيف گسترده اي از مشكلات كالبدي، عملكردي،ترافيكي و زيست محيطي رنج مي برند و براي كل گسترده شهر يك تهديد جدي به شمار مي آيند و از سوي ديگر مهمترين پتانسيل شهرها براي استفاده از زمين جهت سكان جمعيت، تأمين فضاهاي باز و خدماتي و نيز بهبود محيط زيست محسوب مي گردند. بررسي ماهيت طرحهاي ساماندهي، نوسازي بهسازي اين طرحها را در زمره طرح هاي تفضيلي ويژه اي قرار ميدهد كه براي محدوده مورد مطالعه تهيه مي گردد اما روند تهيه طرحهاي تفضيلي در گذشته بواسطه نگرش بخشي، از بالا به پايين و بدون بازخورد و نقش مردم در فرآيند برنامه ريزي و تهيه طرحها، موجب شده است كه طرحهاي مذكور به اهداف موردنظر دست نيابند. در اين مقاله با روش توصيفي- تحليلي و با استفاده از مطالعات اسنادي و ميدانيآ، ضمن بيان مفاهيم بافت فرسوده، مشاركت،انواع مشاركت و ويژگي‌هاي آن به بيان مهم ترين موانع و محدوديت‌هاي مشاركت مردمي در ايران پرداخته شده و در انتها راهبردهايي براي جلب مشاركت شهروندان در پروژه‌هاي طراحي شهري ارائه شده است. نتايج حاصل از تحقيق مبين آن است كهرويكردهاي كنوني سامانبخشي بافت‌هاي فرسوده به دليل نگرش‌هاي صرفاً كالبدي، گرايش‌هاي صرفاً طراحانه و در نظر نگرفتن خواست ساكنين اين بافت‌ها، عمدتًا با شكست مواجه شدند. با توجه به اينكه نوسازي شهرها در جهت ارتقاء كيفيت زندگي صورت مي‌گيرد لازم است كليه ابعاد كالبدي و غيركالبدي (اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي) شهر مدنظر قرار گرفته شود و از آنجا كه مردم استفاده كنندگان و ذينفعان اصلي طرح‌هاي شهري هستند، توجه به خواست و نيازهاي آنها در طرح‌هاي شهري، نقش اساسي در موفقيت اينگونه طرح ها و تسريع در روند بهبود اين فضاها دارد.