شماره ركورد كنفرانس :
3706
عنوان مقاله :
ساختار رودخانه و اهميت آن در بحران سيل
پديدآورندگان :
خيرالدين حميد hamid. kheyrodin@semnan.ac.ir هيئت علمي دانشكده كوير شناسي دانشگاه سمنان , خيرالدين صدف kkhyrodin@gmail.com دانشجوي كارشناسي ارشد شهرسازي (مديريت برنامه‌ريزي شهري) دانشگاه آزاد مشهد
كليدواژه :
رودخانه , مديريت بحران , حفاظت سواحل
عنوان كنفرانس :
چهارمين كنفرانس ملي جامع مديريت بحران و HSE
چكيده فارسي :
رودخانه به بستر و مسير حركت «رود» گفته مي‌شود كه معمولاً عبارت «رودخانه» با «رود» اشتباه مي‌شود و جاي آن استفاده مي‌شود. مقدار آب رودخانه‌ها، در مقايسه با حجم آب كره، بسيار ناچيز است. با اين وجود بسياري از تغييرات ايجاد شده در سطح خشكي‌هاي عالم ناشي از عملكرد آب‌هاي جاري است. رود و بستر آن، يعني «رودخانه» نقش مهمي در زندگي بشر دارند.
اجراي عمليات تثبيت ديواره‌هاي كناري رودخانه براي جلوگيري از فرسايش، لغزش سواحل و انهدام تأسيسات موجود در حاشيه رودخانه بسيار ضرورت دارد. بدين منظور ابتدا با استفاده از نقشه‌هاي توپوگرافي منطقه، نرم‌افزار ArcView و بازديدهاي ميداني، مشخصات هندسي رودخانه استخراج و نتايج حاصل از آن براي شبيه‌سازي هيدروليكي جريان، وارد نرم‌افزار HEC-RAS گرديد. در ادامه با استفاده از نرم‌افزار HEC-RAS، مدل با درنظرگرفتن سازه‌هاي حفاظت سواحل، اجرا مي‌گردد. شرايط هيدروليكي جريان با وضع موجود رودخانه، مقايسه مي‌شوند امروزه در سرتاسر جهان و از جمله در ايران، انواع مصالح رودخانه‌اي شامل شن و ماسه، قلوه‌سنگ و مصالح ريزدانه در زندگي بشر و به‌ويژه در فعاليت‌هاي عمراني و صنعتي كاربردهاي مختلفي پيدا كرده است و روزانه هزاران تن از انواع اين مصالح از بستر و كناره‌هاي رودخانه‌هاي مختلف كشور حفاري و برداشت مي‌گردد. زمينه‌هاي استفاده متفاوتي را مي‌توان براي مصالح رودخانه‌اي ذكر نمود كه از جمله آن‌ها توليد بتن است و مي‌توان گفت تقريباً 75 در صد بتن را شن و ماسه تشكيل مي‌دهد. امروزه در احداث ابنيه‌هاي ساختمان‌ها، سدها، پل‌ها و راه‌ها به‌طور گسترده از بتن استفاده مي‌گردد. در راه‌سازي نيز از زيرسازي آن تا آسفالت رويه جاده‌ها شن و ماسه به‌عنوان اركان اصلي ساخت شناخته مي‌شود. در احداث خاكريزها، فيلترها و صنايعي همچون شيشه‌سازي، موزاييك‌سازي و ... نيز استفاده از شن و ماسه كاربرد فراواني دارد. شن و ماسه رودخانه‌اي كه در معرض انتقال ممتد در آب بوده‌اند منابع مشخصاً مطلوبي از مصالح هستند زيرا مواد ضعيف و سست آن‌ها توسط سايش حذف و شن و ماسه بادوام، گرد شده و با دانه‌بندي مناسب بجا گذاشته است. همين امـر باعث گرديــده كه اين منابـع نياز بـه فراگيري كمتــري داشته و از طرفــي سهل‌الوصول بودن آن و نزديكي به جاده‌هاي حمل‌ونقل و محل مصرف كه نهايتاً بالا بردن ارزش اقتصادي آن را رقم ميزند از جمله دلايلي است كه استفاده روزافزون آن را نسبت به مصالح كوهي به دنبال داشته است.
