برآورد پارامترهاي ژنتيكي اسب اصيل ايراني (عرب)

اسب اصيل ايراني (عرب) يكي از ابتدايي ترين اسب هاي اهلي دنياست. اين نژاد براي مقاصد سرعت ، استقامت، پرش و زيبايي پرورش داده مي شود و در ايران در استانهاي يزد، خوزستان ،كرمان و تهران داراي بيشترين تعداد است. با توجه به ضرورت برآورد ضريب همخوني، اندازه موثر و ضريب خويشاوندي در اسب هاي اصيل ايراني ، تحقيق حاضر طرح ريزي شد. جامعه مورد مطالعه شامل 3183 راس اسب اصيل ايراني طي سالهاي 1952 الي 2007 و مربوط به تعداد 1863 ماديان و 1320 نريان بود. از نرم افزار ENDOG 4.8 براي آناليز هاي ژنتيكي جمعيت استفاده شد. پارامترهاي مربوط به شجره كامل، شجره حداكثر، نسبت اجداد شناخته شده در هر نسل والدين، ضريب همخوني فردي و ميانگين ضريب رابطه خويشاوندي، ضريب حفاظت ژنتيكي، اندازه موثر بنيانگذاران در اين تحقيق ارزيابي شد. نتايج نشان داد تعداد اسب هاي داراي شجره كامل طي روند زماني در حال تكميل است. ميانگين تعداد نتايج به ازاي هر نريان، 66 / 1 بود كه حداكثر نتايج به ازاي والد نر 108 و متعلق به اسبي به نام برفين بود. ميانگين تعداد نتايج به ازاي هر ماديان 32 / 1 و حداكثر نتايج مربوط به مادياني به نام اختر بود. اندازه موثر در اسب هاي اصيل ايراني)عرب( در اين تحقيق، 82 / 208 برآورد شد . اندازه موثر طي سالهاي مورد مطالعه در حال افزايش بود. ميانگين همخوني 66 / 1 درصد و خويشاوندي 72 / 1 درصد برآورد گرديد. ميانگين ضريب حفاظت ژنتيكي ) GCI ) در جمعيت مورد مطالعه، 94 / 2 ± 06 / 4 برآورد شد. روند افزايش سالانه ثبت تولد و مشخصات حاكي از برنام هاي حفاظت ژنتيكي اسب اصيل ايراني دارد. تكرار استفاده از يك يا تعداد محدودي از سيلمي هاي عرب براي تلاقي با تعداد زيادي از ماديان ها، باعث افزايش همخوني در جامعه مي شود. توسعه سيلمي هاي بيشتر و مهيا كردن زمينه مشاورههاي فني باعث كاهش اثرات ناشي از همخوني خواهد شد.