درخت و جايگاه آن در معماري اسلامي ايراني نمونه موردي چنارهاي مقدس گونه امام‌زاده جعفر بروجرد

طبيعت تجلي‌گاه احساسات، شور، شعف و زيبايي‌ها ست، به همين دليل انسان همواره ميكوشد تا با آن همراه باشد. اين نوع همراهي و همزيستي با طبيعت را به‌خوبي ميتوان در معماري سنتي ديد و درخت نيز به‌عنوان عنصري از طبيعت از اين قاعده مستثنا نيست. در معماري ايراني اسلامي مي‌توان از درخت به‌عنوان عنصر زندگي‌بخش و پويا يادكرد. معمار مسلمان در تلاش است كه بهشتي را كه خداوند وعده داده براي كاربر خود در مقياسي كوچك‌تر ترسيم كند. ايجاد حياطي با حوض آب، درخت، گل و... در بنا خود گواه اين مدعاست. شايد بتوان از درخت به‌عنوان مهم‌ترين وسيله كار معمار‌مسلمان براي ترسيم بهشت يادكرد. در دين اسلام كاشتن درخت پسنديده و از بين بردن و قطع بي‌مورد آن نكوهيده شمرده‌ شده و در اين مورد احاديث و روايت فراواني در دست است. از طرفي به دليل اختلاف آب و هوايي مناطق مختلف ايران، باغ اهميت ويژه‌اي پيدا مي‌كند. اين دو موضوع و مسائل ديگر باعث شدند كه در اين سرزمين درخت به‌عنوان عامل گياهي و حياتي مورداحترام اهالي قرار گيرد. مقاله حاضر بر آن است ضمن شناسايي جايگاه درخت در معماري ايران و خاصه در بناي تاريخي امام زاده جعفر بروجرد سعي در بازيابي جايگاه درخت به عنوان عنصري زنده و پويا در معماري ايراني اسلامي را دارد.