بازسازي محيطهاي ژئومورفيك دوره كواترنري با استفاده از رسوبات لسي (مطالعه موردي : شمال شرق ايران)

پهنه كپه داغ در شمال شرق ايران به صورت يك نوار از افغانستان شروع مي شود و با جهت شمال غربي – جنوب شرقي در امتداد مرز ايران و تركمنستان قرار دارد. ارتفاعات كپه داغ همانند سدي به عنوان يكي از عوامل به دام انداختن رسوبات بادرفتي و تشكيل رسوبات لسي هستند. در نقشه هاي زمين شناسي به وجود رسوبات لسي در پيرامون كپه داغ اشاره شده است ولي در بازديد هاي ميداني همخواني بين پهنه هاي لسي و نقشه ها وجود ندارد، به عنوان مثال بخشي از اين رسوبات در امتداد سد دوستي قرار گرفته اند كه بالا آمدن سد، باعث ناپايدار شدن آنها و لغزش حجم عظيمي از اين مواد به داخل درياچه سد شده است ، درحاليكه اين رسوبات در نقشه زمين شناسي نشان داده نشده است . بنابراين قدم اول براي مديريت مناسب رسوبات لسي در اين مناطق شناسايي و تعيين قلمرو آنها مي باشد. از سوي ديگر مطالعه رسوبات لسي ميتواند گوشه ايي از تغييرات اقليمي گذشته در شمال شرق ايران را روشن سازد. وجود لس در ايران فرصت مناسبي را براي مطالعه جنبه هاي گوناگون اين رسوبات فراهم آورده است. لذا از اين ظرفيت ميتوان براي برنامه ريزي هاي محيطي، مطالعات تغيير و تحول لندفرمها و بازسازي اقليم گذشته استفاده كرد. اين پژوهش كه يك تحقيق بنيادي است به مطالعه سازندهاي لسي شمال شرق كشورجهت بازسازي فرايندهاي ژئومورفولوي دوران كواترنر مي پردازد كه با توجه به پراكندگي وسيع سازند لسي در شمال و شمال شرق كشور اين ظرفيت وجود دارد كه با مطالعه دقيق اين رسوبات بتوانيم اولا مناطقي كه از اين رسوبات پوشيده شده است را به صورت دقيق شناسايي كنيم و دوما از ظرفيت بالايي كه اين رسوبات در ثبت تغييرات اقليمي گذشته دارد در بازسازي شرايط اقليمي حاكم در دوران چهارم كه منجر به شكل گيري لندفرمهاي موجود شده است را استفاده كنيم. منطقه مورد مطالعه در اين پژوهش در قالب سه زون مشخص لسي است . زون اول واقع در شمال رشته كوه كپه داغ شامل لسهاي پراكنده در كلات نادري و در گز مي باشد با موقعيت جغرافيايي ′10 ˚59 تا ′30 ˚60 عرض جغرافيايي و ′20 ˚36 تا ′80 ˚37 طول جغرافيايي و زون دوم لسهاي واقع در منتهي اليه شرقي رشته كوه كپه داغ شامل لسهاي پراكنده در سرتاسر شهرستان سرخس مي باشد با موقعيت جغرافيايي ′30 ˚60 تا ′20 ˚610 عرض جغرافيايي و ′10 ˚36 تا ′80 ˚36 طول جغرافيايي و زون سوم لسهاي جنوب شرقي كپه داغ مي باشد كه در بخشي از شهرستان مشهد ، تربت جام و فريمان پراكنده شده اند با موقعيت جغرافيايي ′50 ˚59 تا ′10 ˚61 عرض جغرافيايي و ′20 ˚35 تا ′10 ˚36 طول جغرافيايي قرار دارد . در اين تحقيق با مطالعه و بررسي هاي دقيق منطقه توام با بازديد هاي گسترده ميداني و برداشت نمونه هاي سطحي و عمقي و انجام عمليات آزمايشگاهي بر روي نمونه ها به دنبال اهداف زير هستيم 1- منشايابي رسوبات لسي مناطق مورد مطالعه و مقايسه آنها 2-مشخص كردن محلي يا غير محلي بودن رسوبات و مقايسه آنها 3- شناسايي و ترسيم دقيق نقشه پراكندگي لسها 4- بازسازي شرايط اقليمي دوران چهارم سه زون و مقايسه آنها 5- بازسازي فرايندهاي حاكم دوران چهارم سه زون و مقايسه آنها