استفاده از نقشه هاي ژئومورفولوژي در برآورد فرسايش و رسوب

فرسايش خاك يكي از معضلات مهمي است كه كشورهاي مختلف با آن دست به گريبان هستند. به طوري كه بر اساس گزارش سازمان ملل در سال 1994 فرسايش خاك در ايران در بين سالهاي 1330 تا 1350 رشدي معادل 440 درصد داشته است و از 500 ميليون تن در سال 1330 به يك ميليارد تن در سال 1350 افزايش داشته است (www.unic-ir.org). اولين تحقيقات علمي در زمينه ي فرسايش در بين سالهاي 1877 و 1895 توسط ولني دانشمند آلماني انجام گرفت (ولني ، 1938). پس از آن اولين آزمايشات كمي در سال 1915 توسط سازمان جنگلهاي آمريكا در يوتا پياده شد. سپس مطالعات تحليلي بر روي فرايند فرسايش توسط افرادي چون برست(1942)، وود برن(1945)، ماسگريو(1947)، و لاوز(1940) انجام شد كه نتيجه¬ي آن طراحي و توسعه¬ي انواع مدلهاي برآورد فرسايش و رسوب بوده است. مدلهاي برآورد فرسايش و رسوب بسيار متنوع هستند كه هريك با استفاده از پارامترهاي متفاوتي، ميزان فرسايش و رسوب را برآورد مي¬كند. اين مقاله سعي دارد استفاده از نقشه هاي ژئومورفولوژي را به عنوان وسيله¬اي كار آمد در برآورد فرسايش و رسوب معرفي كند. واحدهاي ژئومورفولوژي برآيند تأثير فرايندها و ليتولوژي در بستر زمان هستند و اطلاعاتي مانند شدت و ضعف فرايندها، سختي و سستي سنگها، شيب، خاك، پوشش زمين و كاربري اراضي را در خود منعكس مي كنند و اين اطلاعات نقش مهمي در برآورد فرسايش و رسوب دارند به همين دليل مي توانند راهنماي خوبي براي درك آنچه واقعا اتفاق افتاده است باشند. به طوري كه ادعا شده است كه دقيق ترين روش جهت تعيين ضريب فرسايش، تهيه¬ي نقشه¬ي ژئومورفولوژي حوضه مي¬باشد .