بررسي پتانسيل مئاندرشدگي رودخانه‌هاي مناطق خشك (مطالعه موردي: رودخانه شور- بهاباد)

Investigation of meandering Potential Arid Rivers (Case Study: Salt River-Behabad)

مئاندر در طي دهه‌هاي اخير به عنوان يك پديده هيدروژئومورفولوژيكي نشان دهنده ديناميك و فرسايش جانبي رودخانه ها، توسط ژئومورفولوژيستها مورد توجه واقع شده است. كانال‌هاي مئاندري رودخانه‌ها به عنوان نوعي از لندفرم‌هاي ديناميك غالب در دشت‌هاي سيلابي شناخته شده كه امتداد پيچان رودي آنها تحت تاثير هم زمان ويژگي‌هاي جريان رودخانه، انتقال رسوب، شكل كانال و تنوع رسوبات در مجاور رودخانه مي‌باشد كه در نهايت تاثير متقابل اين عوامل، تكامل رودخانه را به دنبال دارد. در محدوده مورد مطالعه واقع در شهرستان بهاباد، شرايط مئاندري و اشكال ژئومورفولوژيكي فرسايشي رودخانه شور از تنوع بسيار بالايي برخوردار بوده است. به منظور مطالعه شرايط مئاندري و طبقه بندي اشكال حاصل از آن در بخش‌هاي مختلف رودخانه شور، از شاخص‌هاي مختلفي از قبيل شاخص سينوسيته لئوپلد يا ضريب خميدگي رودخانه و زاويه مركزي كورنايس استفاده شده است. نتايج بررسي اين شاخص‌ها نشان دهنده آن بود كه طبق شاخص زاويه مركزي كورنايس، رودخانه شور در شهرستان بهاباد به غير از چند مورد، فاقد حالت شبه پيچان‌رود و تكامل يافته (نعل اسبي) است و بيش‌ترين قسمت‌هاي مئاندر رودخانه شور، مربوط به پيچان‌رود توسعه يافته با 2/65 درصد مي‌باشد در حالي كه پيچان‌رود بسيار توسعه يافته با 5/30درصد در دومين مرتبه قرار مي‌گيرد.