بررسي مورفومتري و ژئوموفولوژي رودخانه ي برناج، حوضه آبخيز دينور

Morphometric and geomorphological study of Brenaj River, Dinvar watershed

رودخانه ها دائما در حال تغيير محيط مي باشند و سطح آب در پاسخ به بارش و تغييرات فصلي افزايش مي يابد اين تغييرات باعث تغيير در ويژگي هاي يك كانال رودخانه مي شود. با رسوب در بستر رودخانه، تغيير و جابجايي در ساير مشخصات هندسي رودخانه شروع مي-شود.كارهاي مهندسي رودخانه براي تغييرات دبي رود، دبي رسوب، مسير رودخانه، عمق آبراهه، پهنه ي سيل گير و كيفيت آب مورد نياز مي-باشد. دگرگون شدن شرايط پايدار رودخانه، عملكرد جديد و تغييرات متوالي را در مشخصه هاي فيزيكي رودخانه در پي خواهد داشت. مهم ترين نقش مطالعات موفولوژي رودخانه در چنين رودخانه هايي تعيين كمي و كيفي و عكس العمل رودخانه و پيش بيني روند تغييرات آينده مي باشد.( كرم، 1393،134). به طور معمول مورفومتري كانال يك رودخانه شامل پارامترهايي از قبيل(طول كانال، شيب، عرض، و عمق كانال، عرض و دبي لبابي، اندازه دشت سيلابي و دبي) مي باشد. مدل هاي قطعي فضايي، فرايند هاي هيدرولوژيكي را در يك حوضه ي آبريز به وسيله-ي مسيريابي جريان رودخانه در طول كانال واقعي با استفاده از معادله سرعت جريان اصلي شبيه ساري مي كنند. معادله ضريب مانينگ در كانال بر اساس زبري، شيب، شعاع هيدروليك مي باشد و اندازه گيري موفومتري كانال هم وقت گير و هم پر هزينه است در حالي كه طول كانال و شيب كانال مي تواند با استفاده از مدل رقومي ارتفاعي (DEM) و الگوريتم ها استخراج گردد اما متوسط پهنا و عمق كانال قابل تخمين نمي باشد هر چند اين روش براي 50 سال توسط ژئومورفولوژيست ها و هيدرولوژست ها مورد استفاده قرار گرفت .