ارزيابي حساسيت پذيري كارست با استفاده از تئوري مطلوبيت نمونه موردي حوضه ابريز اخلمد

Karst sensitivity assessment with use of utility theory (Case study: Akhlamad basin)

هدف از اين پژوهش بررسي حساسيت پذيري حوزه آبريز اخلمد به كارست مي باشد. در اين تحقيق با توجه به اهداف تعيين شده از روش كمي- تحليلي استفاده شده است. فرايند تحقيق شامل مراحله اول: تعيين عوامل مؤثر بر فرايند كارست ‌شدگي بر پايه تئوري مطلوبيت مرحله دوم انتخاب 6 فاكتور مؤثرتر در پهنه‌ بندي كارست بر اساس مطالعات قبلي و شرايط منطقه كه در نهايت معيار ها فاصله از آبراهه، فاصله از گسل، پوشش گياهي، سازند زمين شناسي، شيب، بارش انتخاب گرديد. در مرحله سوم با استفاده ازروش آنتروپي اقدام به تعيين وزن معيار شد. كه نتيجه نهايي مدل به شرح زير مي باشد. در مرحله چهارم اقدام به تهيه جداول امتيازدهي و كمي‌سازي معيار ها شد. مرحله پنجم رتبه‌بندي نهايي بر اساس مدل الكترا صورت گرفت. اين روش يك روش مرتب‌سازي چندمعياره است كه گزينه‌ ها را بر اساس بازه‌هاي از پيش تعريف شده تعيين مي‌نمايد (ملك‌محمدي و همكاران، 1387). نتيجه نهايي اين مدل تهيه نقشه پهنه‌بندي كارست شد. براي اجراي مدل الكتره تهيه 3 ماتريس كارايي يكي از مهم‌ترين مراحل و ورودي ‌هاي اصلي اين مدل است (سرائي و حسيني، 1393). لازم به ذكر است دراين پژوهش زيرحوضه ‌هاي منطقه اخلمد به عنوان گزينه‌ هاي مورد بررسي معرفي شدند. نتايج حاصل از ارزش‌دهي و وزن‌دهي معيار هاي مؤثر در درجه حساسيت‌پذيري زيرحوضه ‌ها به كارست نشان داد كه فاصله از گسل و خواص مادري و ويژگي ‌هاي سنگ‌شناسي مهم‌ترين عوامل در كارست‌شدگي حوضه‌ مورد مطالعه مي‌باشدرتبه‌بندي زيرحوضه هاي منطقه اخلمد به صورت زير انجام شده و مورد تحليل قرار گرفت. همانطور كه در شكل شماره 1 مشخص است زيرحوضه شماره 9 و زيرحوضه شماره 12 از لحاظ حساسيت‌پذيري به كارست در رتبه اول قرار گرفته اند كه نشان‌دهنده بيشترين ميزان كارست شدگي و بعد از آن به ترتيب زير حوضه شماره 2، زير حوضه شماره 7 و زيرحوضه شماره 11 در رتبه‌ هاي دوم تا چهارم قرار گرفتند. آخرين رتبه ‌ها مربوط به زيرحوضه شماره 1، 5 و 4 بوده كه نشان‌دهنده بخشي از حوضه با كمترين ميزان كارست شدگي مي باشد