بررسي تغييرات اندازه و بافت رسوب در دو محل در امتداد ساحل رودخانه آبدانان در بالادست (جنوب شهر آبدانان) و پايين دست (حاشيه ارتفاعات ديناركوه)

رسوبات عمدتاً محصول فرسايش مواد تشكيل دهنده پوسته جامد زمين مي‌باشند كه در اثر عواملي چون نيروهاي هيدروديناميكي از محل توليد دور شده و در محل ديگري اسكان مي‌يابند. از لحظه‌اي كه ذرات رسوبي ته‌نشين مي‌شوند، نظم و ترتيبي در آن ها حاصل مي‌شود؛ اين نظم دانه‌اي به صورت ايجاد يك ساختمان مشخص در آن ها است و هراندازه نيروهاي مؤثر در اين زمينه متفاوت و متغير باشند، اين ساختمان نيز پيچيده و با تغييرات همراه است (علمي‌زاده و همكاران، 1394: 31). بنابراين رسوبات در مناطق مختلف از مهم‌ترين شواهد و مستندات زميني تغييرات آب و هوايي و به تبع آن فرآيندهاي غالب مانند آب‌هاي جاري، سيلاب‌ها و دوره‌هاي بازگشت آن‌ها، باد و قدرت و سرعت آن، يخچالها و زبانه‌هاي يخي ، فرآيندهاي دامنه‌اي و يا فرآيندهاي تكتونيكي هستند (شريفي و فرحبخش، 1393: 88). در يك حوزه آبخيز فرآيندهاي مختلفي در رسوب‌دهي نقش دارند. شناخت مكانيسم‌هاي حاكم و منابع توليد رسوب براي جريان‌هاي مختلف نقش بسيار مهمي در طرح‌هاي آبخيزداري و مهندسي رودخانه دارد و آگاهي كارشناسان از نحوه عملكرد اين فرآيندها بسيار ضروري مي باشد (جندقي و همكاران، 1383: 29). يكي از روش‌هاي رايج براي بررسي رسوبات طبقه‌بندي آن‌ها از نظر بافت (اندازه و شكل) است. طبقه‌بندي اندازه دانه‌ها از روي بلندترين قطر آن‌ها صورت مي‌گيرد كه براي اولين بار ونتورت يك مقياس لگاريتمي ارائه كرد كه در آن حد هر درجه دو برابر بزرگتر از حد درجه كوچكتر بعدي است. كرومباين در سال 1934 مقياس لگاريتمي ديگري را به نام في φ ارائه كرد كه عبارتست از لگاريتم منفي قطر ذره در پايه 2. در اين مقياس اندازه دانه‌ها به صورت عدد كامل است، با افزايش قطر ذره عدد عدد في كاهش پيدا مي‌كند و بالعكس و امكان ساده‌سازي محاسبات مربوط ميانگين توزيع، انحراف معيار، كج‌شدگي و كشيدگي منحني را فراهم مي‌كند (حرمي، 1370: 52-51). مطالعات مختلفي به بررسي رسوبات رودخانه‌اي پرداخته‌اند از جمله آنه‌ها مي‌توان به موسوي حرمي (1381، 382، 1386)، رستمي‌زاده (1386)، شريفي و فرحبخش (1393)، رجبي و خوشدل (1394) و ... و نيز مائو و همكاران (2009)، بورك و همكاران (2013) و ... در ايران و خارج از ايران اشاره كرد. تحقيق پيشرو با هدف بررسي تغيرات و تفاوت‌هاي رسوبي دو قسمت از ساحل رودخانه در امتداد رودخانه آبدانان انجام شده و نتايج تحليلي رسوبات مورد تفسير قرار گرفته است.