قرآن و حقوق خانواده

قرآن كريم كه كتاب هدايت و انسان ساز است، در بيان احكام خانواده در عين سادگي و وضوح، از لطافت و دقّتي غيرقابل توصيف برخوردار است. احكامي كه از بدو پيدايش و احساس نياز به همسر تا تشكيل زندگي مشترك و ارضاء غرايز و فعليّت يافتن استعدادهاي عالي انساني، متناسب با ظرفيت ها و ظرافت هاي روحي و عاطفي انسان وضع شده است. در نگاه ابتدايي اگرچه اختلافات متعدّدي ، در تكاليف هر يك از زن و مرد ديده مي شود، بطوري كه تساوي در حقوق و تكاليف را برنمي تابد ولي با دقّت نظر در تعابيري كه در آيات وحي بكار رفته به عظمت معنوي و اعجاز آن پي مي بريم. جامعيّت و دقّت كلام الهي، زواياي پيدا و نهان وجودي آدمي را چه در بُعد فردي و چه در زندگي مشترك، چنان مورد توجّه و عنايت خود قرار داده كه تنها با تأمّل و دقّت مي توان به عمق نگاه شارع پي برد. حفظ حريم عفّت، حرمت نكاح با اقربا و جمع ميان دو خواهر در نكاح، حرمت خواستگاري از معتدّه و ازدواج با او در عدّه و محدوديّت در تعدّد زوجات و لزوم پرداخت مهر و مهرالمتعه متناسب با استطاعت مالي زوج و ضرورت داوري حكمين قبل از طلاق و حضور عدلين به هنگام اجراي صيغه طلاق و سرانجام وقوع طلاق به عنوان آخرين تجويز آن هم از بيم ترك اقامه ي حدود الهي و در پايان رعايت حرمت عدّه، همه و همه بيانگر تكريم انسان و حفظ جايگاه والاي او در نقش همسري است كه فايده آن قبل از هر چيز متوجّه خود او است. در اين نوشتار سعي در مروري گذرا بر حقوق خانواده از نگاه قرآن كريم با رويكرد تبيين كرامت انسان در نقش همسر است.