رهيافتي براي دستيابي به منظر پايدار رودكناري، نمونه موردي: رودخانه چشمه­كيله تنكابن

بحث پايداري در سال­هاي اخير فراگير شده است. اصول عامي كه براي مفهوم پايداري ارائه مي­شود، سه اصل زيست­محيطي، اجتماعي و اقتصادي است. يكي از زمينه­هاي حضور مفهوم پايداراي، منظر پايدار است. اين مفهوم انشعابي، به دليل ارتباط تنگاتنگي كه با ادراك انساني دارد، نمي­تواند تنها، با تكيه بر سه اصل عام پايداري پاسخگو باشد و طالب اضافه شدن اصولي ديگر در اين عرصه مي­باشد. يكي از عرصه­هاي نمود منظر، فضاهاي شهري رودكناري است. فضاهايي كه به طور همزمان به طبيعت و انسان پاسخگو هستند و داراي شخصيت چندگانه طبيعي، مصنوع، روستايي و شهري هستند. اين فضاها، در شرايط كنوني به دليل تجاوزهاي انساني، توسعه ساخت­وساز، آلودگي­هاي محيطي و ... از شرايط پايدار خود خارج شده­اند. طراحي پايدار منظر، راهكاري براي حل چنين معضلاتي مي­باشد. در مطالعه پيش رو،سه مفهوم منظر، پايداري و رودكنار مورد تجزيه و تحليل قرار­گرفتند. هر سه مفهوم، مفاهيمي پويا و داراي ساختارهاي زماني، مكاني، فضايي و ماهيتي چندگانه هستند. با تدقيق مطالعات در تعاريفي كه نظريه­پردازان هر عرصه ارائه داده بودند، منظر پايدار رودكناري چنين تعريف شد؛ مفهومي پويا كه هويت خود را مرهون طبيعت است و نقشي مفصلي را بين عناصر متضاد دارد. نقطه تاكيدش بر محيط زيست است و از تعاملات اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي تاثير مي­پذيرد و بر ادراك و تصوير ذهني جمعي شهروندان تاثير ميگذارد. مطالعه حاضر، به دنبال دستيابي به راهكارهايي براي طراحي مناظر پايدار رودكناري و از طريق آن، ارتقا كيفيت زيست­محيطي، اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، سياسي و زيبايي شناسي در رودكنارها است. در نهايت، پژوهشگران سه بعد زيست محيطي، عملكردي و ادراكي را به صورت جداول اهداف و راهبرد، براي طراحي پايدار مناظر رودكناري عرضه مي­دارند. در اين دسته­بندي جديد مجموعه ارزش­هاي اجتماعي، فرهنگي، سياسي، اقتصادي به عنوان اجزاي بعد عملكردي وارزش­هاي ادراكي و زيبايي­شناسي به عنوان اجزاي بعد ادراكي و ارزش­هاي زيست­محيطي و بومي به عنوان اجزاي بعدزيست محيطي در نظر گرفته شده­اند. اين پژوهش، از نظر نحوه جمع­آوري اطلاعات به صورت اسنادي- كتابخانه­اي و به لحاظ اقدام توصيفي-تحليلي مي­باشد.