نقدي بر طرح­هاي هادي و ساختار توسعه پايدار روستايي

توسعه پايدار به عنوان توسعه­اي كه بر مبناي شاخص­هاي اجتماعي-جمعيتي، اقتصادي، زيست محيطي، بوم شناختي و پايداري فضا- مكان، شكل گرفته است در روستاها به عنوان ساختاري كشاورزي مبنا و توليدي اهميتي ويژه مي­يابد. مهاجرت، فقر، از بين رفتن روستاها و تبديل شدن به شهر، از بين رفتن محيط زيست بكر روستايي، كاهش توليدات مبتني بر كشاورزي و روي آوردن روستاها از اشتغال توليد مبنا به خدمات مبنا و تبديل شدن روستاها به شهرها، امري است كه امروزه در روستاها شاهد بروز آن مي باشيم كه خود نشان از اين مي باشد كه وضعيت جامعه روستايي در شرايط مناسبي قرار ندارد. بدين ترتيب تببين ابعاد و برنامه­ريزي درخصوص توسعه پايدار روستايي در جهت رسيدن به اهداف معين و مشخص توسعه پايدار از مهم­ترين عوامل در جهت برگرداندن شرايط آرماني گذشته به روستا مي باشد و امري است الزامي. در اين بين طرح­هاي هادي روستايي هر چند با عنوان و هدف توسعه پايدار روستايي تهيه نشده­اند اما مي توانند به حل بسياري از مشكلات در اين زمينه بپردازند، طرحي توسعه­ايي كه ضمن ساماندهي و اصلاح بافت موجود در جهت توسعه، ميزان و مكان گسترش آتي و نحوه استفاده از زمين براي عملكرد­هاي مختلف از قبيل مسكوني ، توليدي ، تجاري و كشاورزي، و تأسيسات و تجهيزات و نيازمنديهاي عمومي روستايي را بر حسب مورد در قالب مصوبات طرحهاي ساماندهي فضا و سكونتگاههاي روستايي يا طرحهاي جامع ناحيه اي تعيين مي­نمايد. اما متاسفانه اجرا و تحققطرح هاي هادي روستايي كه مي تواند جز اولين مراحل تحقق آرمان توسعه پايدار در روستاها باشند بنا به دلايل مختلف، از جمله ضعف مديريتي /برنامه ريزي، دانشي /اطلاعاتي، نبود نيروي ماهر و متخصص در اين زمينه، ضعف مالي و در برخي موارد مخالفت روستاييان با اجراي آن به دليل ضعف در تببين اهداف، با مشكلاتي عديده مواجه شده است كه تحقق توسعه پايدار در روستا را با مخاطره روبرو مي نمايد، اين مقاله درصدد است با روش تحقيق توصيفي- تحليلي به بررسي مفهوم، چيستي و چرايي طرح­هاي هادي و اهداف متصور بر آنها بپردازد. همچنين با بررسي ابعاد توسعه پايدار روستايي دلايل ضعف در تحقق طرح هاي هادي را بيان نمايد و تاثير آن در جهت عدم تحقق توسعه پايدار را مورد بررسي قرار دهد.