تغييرپذيري مكاني برخي عناصر غذايي پر مصرف با استفاده از روش‌هاي زمين آماري و تحليل سلسله مراتبي

در اين تحقيق از روش‌هاي زمين آماري براي بررسي تغييرات مكاني خصوصيات خاك در آذربايجان غربي و دشت اروميه استفاده شد. روش‌هاي زمين آماري به كار رفته در اين تحقيق شامل: كريجينگ با و بدون متغير كمكي، ميانگين متحرك وزن د ار و فازي كريجينگ بود. تعداد 82 نمونه خاك از عمق 30 سانتيمتري خاك با تعيين مختصات جغرافيايي آنها، برداشته شد. عناصر فسفر و پتاسيم قابل تبادل نمونه ها اندازه گيري گرديد. با توجه به غيرنرمال بودن داده ها با لگاريتم گيري نرمال شدند. دامنه تاثير متغيرهاي فسفر و پتاسيم به ترتيب 19260 و 5980 متر بود. در روش كوكريجينگ، برازش مدل نيم تغيير نما در مورد فسفر با متغير كمكي روي با ضريب تبيين 93/0 و مدل نمايي بدست آمد. در استفاده از روش فازي كريجينگ ضرايب تبيين بدست آمده بين 94/0 تا 98/0 و مدل‌هاي بدست آمده از شكل كروي تبعيت كردند. در تمامي مدل‌ها روش فازي كريجينگ از دقت بالا و خطاي كمتري برخوردار بود و به عنوان روش مناسب تهيه نقشه پهنه بندي عناصر ضروري مورد بررسي خاك انتخاب ‌گرديد. بعد از تهيه نقشه فازي براي هر يك از پارامترها، با استفاده از فن فرآيند تحليل سلسله مراتبي نقشه‌هاي حاصلخيزي خاك براي منطقه تهيه شد. نتايج حاصله در مورد فسفر نشان داد كه 65 درصد مساحت منطقه و در مورد عنصر پتاسيم تقريبا كل منطقه در حد كفايت قرار داشت. اين نتايج، امكان توصيه مقدار كودهاي شيميايي مورد نياز را بر پايه تغييرات ساختار مكاني عناصر ضروري مورد نياز گياه براي آن منطقه فراهم آورد.