تغييرپذيري مكاني برخي عناصر غذايي كم مصرف روي و مس با استفاده از روش‌هاي زمين آماري در دشت اروميه

آگاهي از تغييرات مكاني پارامترهاي خاكي ابزاري مهم در جهت شناخت استعدادهاي منطقه و نحوه مديريت اراضي است. زمين آمار ابزار قدرتمندي براي تعيين اين تغييرپذيري را فراهم مي كند. در اين تحقيق از روش‌هاي زمين آماري براي بررسي تغييرات مكاني خصوصيات خاك در دشت اروميه استفاده شد. روش‌هاي زمين آماري به كار رفته در اين تحقيق شامل كريجينگ و كوكريجينگ، با و بدون متغير كمكي، ميانگين متحرك وزن دار و فازي كريجينگ بود. تعداد 82 نمونه خاك از عمق 30 سانتيمتري خاك با تعيين مختصات جغرافيايي آنها، برداشته شد. عناصر آهن و روي قابل جذب نمونه ها اندازه گيري گرديد. با توجه به غيرنرمال بودن داده ها با لگاريتم گيري نرمال شدند. نتايج نشان داد دامنه تاثير بدست آمده براي متغيرهاي آهن و روي به ترتيب 3150 و 7870 متر در مدل كروي بود. در تمامي مدل‌ها روش فازي كريجينگ از دقت بالا و خطاي كمتري برخوردار بود و به عنوان روش مناسب تهيه نقشه پهنه بندي عناصر ضروري مورد بررسي خاك انتخاب ‌گرديد. در استفاده از روش فازي كريجينگ ضرايب تبيين بدست آمده 95/ 0براي آهن و 97/ 0 براي روي و مدل‌هاي بدست آمده از شكل كروي تبعيت كردند. بعد از تهيه نقشه فازي براي هر يك از پارامترها، با استفاده از فن فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) نقشه‌هاي ريزمغذي‌هاي خاك براي منطقه تهيه شد. نتايج حاصله نشان داد كه در حدود 90 درصد از مساحت منطقه براي آهن و حدود 80 درصد براي عنصر روي با كمبود متوسط تا شديد اين عناصر مواجه بودند. اين نتايج، امكان توصيه ريزمغذي‌هاي خاك مورد نياز را بر پايه تغييرات ساختار مكاني عناصر ضروري مورد نياز گياه براي آن منطقه فراهم آورد.